Στην Αρχαιολογική Συλλογή Κοζάνης φυλάσσονται ευρήματα απ' όλο το Νομό και μπορούν να ενταχθούν σε δύο κύριες θεματικές ενότητες:

α) Ευρήματα παραδόσεων, περισυλλογών και ανασκαφών, που εισήχθησαν στη Συλλογή μέχρι και το 1980. Σημαντικότερο σύνολο είναι αυτό του κλασικού νεκροταφείου Κοζάνης. Τα ευρήματα της ενότητας αυτής χρονολογούνται από τους προϊστορικούς ως και τους ρωμαϊκούς χρόνους.

β) Ευρήματα παραδόσεων, περισυλλογών και ανασκαφών, που εισήχθησαν στη Συλλογή από το 1980 κι εξής. Σημαντικότερα σύνολα της δεύτερης ενότητας προέρχονται από σωστική, επιφανειακή και ανασκαφική έρευνα προϊστορικών οικισμών της Κοιλάδας της Κίτρινης Λίμνης, από σωστική, επιφανειακή και ανασκαφική έρευνα στην Κοιλάδα του μέσου ρου του Αλιάκμονα - τεχνητή λίμνη Πολυφύτου και από σωστικές ανασκαφές σε διάφορους αρχαιολογικούς χώρους του νομού Κοζάνης. Τα ευρήματα χρονολογούνται από την αρχαιότερη νεολιθική ως και τους ρωμαϊκούς χρόνους.

Αντιπροσωπευτικά ευρήματα απ' όλα σχεδόν τα παραπάνω σύνολα, κυρίως των παλιών ευρημάτων, βρίσκονταν εκτεθειμένα στην έκθεση της Αρχαιολογικής Συλλογής ως το 1995, που έγινε ο σεισμός. Από τότε και έπειτα λόγω των ζημιών στο κτίριο έπαψε να λειτουργεί η Αρχαιολογική Συλλογή. Σκοπός της Συλλογής είναι η αποθήκευση, έκθεση και προβολή των αρχαίων από όλο το νομό Κοζάνης, εκτός αυτών της Αιανής και της ευρύτερης περιοχής της, τα οποία εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αιανής.

Η συλλογή στεγάζεται σε νεοκλασικό κτίριο ("Οίκος Κατσικά", δωρεά Παναγιωτίδη), του οποίου η χρήση ως μουσειακού χώρου έχει παραχωρηθεί από το Δήμο Κοζάνης. Το κτίριο είναι διώροφο (σύνολο εμβαδού 240 τ.μ.) με αυλή. Παράλληλα ενοικιάζεται από το Υπουργείο Πολιτισμού αποθήκη 230 τ.μ., σε ισόγειο χώρο διώροφης οικοδομής, ενώ χρησιμοποιείται και μία αίθουσα του κτιρίου του ΚΑΠΗ του Δήμου Κοζάνης.

Στις δραστηριότητες της Αρχαιολογικής Συλλογής συμπεριλαμβάνονται διάφορες υποθέσεις, που αφορούν τις περιοχές της Κίτρινης Λίμνης και της Τεχνητής Λίμνης Πολυφύτου, καθώς και υποθέσεις που αφορούν τις Αρχαιολογικές Συλλογές του Μορφωτικού Ομίλου Βελβεντού, του Λαογραφικού Μουσείου και του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Κοζάνης. Η Αρχαιολογική Συλλογή υπάγεται διοικητικά στη ΙΖ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων.