Το Μουσείο διαθέτει πλούσιες συλλογές αντικειμένων, τα οποία αντιπροσωπεύουν τους εξής κλάδους της λαϊκής τέχνης:

Υφαντική (κυρίως τα αραχνοϋφαντα μεταξωτά και τα τιριπλένια)

Κεντητική (κυρίως τα κουκουλάρικα κάδρα και τα ασπροκεντήματα)

Ενδυμασίες (ανδρικές-γυναικείες νυφικές, γιορτινές, καθημερινές)

Μεταλλοτεχνία

Κεραμική

Ξυλογλυπτική

Λαϊκή ζωγραφική (έργα G.D'Esposito, Σωτ. Χρυσανθόπουλου).

Λιθογλυπτική

Οι συλλογές εκτίθενται στους χώρους του Μουσείου, εμβαδού 450 τ.μ., ως εξής:

Στο ισόγειο είναι η μεγάλη αίθουσα με τις φορεσιές, τις στολές των πολεμιστών των Βαλκανικών Πολέμων, τα άμφια του αγίου Νεκταρίου, τα ιερά σκεύη, τα ξυλόγλυπτα, τα κοσμήματα και την ''αστική γωνιά''. Επίσης η αίθουσα με τα σκεύη οικιακής χρήσης και σε ανεξάρτητες αίθουσες το Γραφείο με τη Βιβλιοθήκη και τα Αρχεία (Φωτογραφικό, Ηχοθήκη, Ταινιοθήκη) και το φωτογραφικό εργαστήριο.

Στον επάνω όροφο είναι οι αίθουσες που αναπαριστούν το σαλόνι και την κρεβατοκάμαρα στην τυπική τους μορφή, η αίθουσα με τον αργαλειό και τα υφαντά, οι τρεις μικρότερες αίθουσες με τα κεντήματα και τα πλεχτά και η αίθουσα των εντύπων και των φωτογραφιών της Κύμης και από τη ζωή του Κυμαίου ευεργέτη της ανθρωπότητας Γ. Παπανικολάου. Στον όροφο είναι και η αποθήκη του λαογραφικού υλικού.

Στο υπόγειο είναι το κηροπλαστείο, ο χώρος της μπουγάδας και το παραδοσιακό κατώγι με το κελάρι και τα γεωργικά εργαλεία. Επίσης το συντηρητήριο και το κυλικείο.

Στον κήπο του Μουσείου έχει κατασκευασθεί υπαίθριο κυκλικό θέατρο 250 θέσεων, στο οποίο έχουν γίνει πολλές εκδηλώσεις όπως: θεατρικές παραστάσεις, διαλέξεις, συναυλίες κλασικής μουσικής και έντεχνου ελληνικού τραγουδιού και κινηματογραφικές προβολές από την Κινηματογραφική Λέσχη του Συλλόγου.

Στο χωριό Πύργο της Κύμης, στο ιδιόκτητο ''Αρχοντικό Χρυσανθόπουλου'' λειτουργεί το Παράρτημα του Μουσείου, με τη συλλογή του λαϊκού καλλιτέχνη του 19ου αιώνα Σωτήρη Χρυσανθόπουλου, με το πολυσχιδές ταλέντο σε κοσμικό και θρησκευτικό έργο όπως: εικόνες, τοιχογραφίες, ανάγλυφα, και με τη βιβλιοθήκη του αποτελούμενη από παλαίτυπες εκδόσεις.

Το Μουσείο συνεργάζεται, σε μόνιμη βάση ή κατά περίπτωση, με Πανεπιστήμια, το Διεθνές Συμβούλιο των Μουσείων (ICOM), Κέντρα Ερευνών, Μουσεία συναφή, Βιβλιοθήκες. Πινακοθήκες και ιδιώτες επιστήμονες για την πραγματοποίηση των ερευνητικών του στόχων.

Το Μουσείο έχει τεκμηριώσει τη συλλογή του, την οποία συντηρεί επιστημονικά. Διαθέτει στους επισκέπτες πολύγλωσσο κατατοπιστικό οδηγό. Έχει συμμετάσχει σε εκθέσεις και σε τηλεοπτικές εκπομπές στην Ελλάδα και το εξωτερικό και έχει σημαντική εκδοτική δραστηριότητα. Το μουσείο επισκέπτονται και πολλοί μαθητές, κατά τις οργανωμένες επισκέψεις των σχολείων, συμβάλλοντας σημαντικά στον πολιτιστικό τουρισμό της περιοχής.

Η αίθουσα πολλαπλών χρήσεων, στην επέκταση του Μουσείου, χρησιμοποιείται για διαλέξεις, σεμινάρια, εικαστικές εκθέσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα ενηλίκων και κυρίως μαθητών, χρήσεις απαραίτητες και συμπληρωματικές της λειτουργίας του Μουσείου, σύμφωνα με τις αντιλήψεις της σύγχρονης Μουσειολογίας.