Ο μακεδονικός τάφος του Μακρίδη Μπέη, βρίσκεται στο ανατολικό όριο του νεκροταφείου του Δερβενίου του νομού Θεσσαλονίκης. Πρόκειται για ένα οικοδόμημα μνημειακών διαστάσεων, αποτελούμενο από θάλαμο και προθάλαμο το οποίο κατασκευάσθηκε στο τέλος του 4ου π.Χ. αιώνα, για την ταφή ενός μόνο νεκρού. Το μνημείο ήρθε στο φως το1910, από τον Οθωμανό, Έλληνα αρχαιολόγο Θεόδωρο Μακρίδη, και ήταν συλημένο. Η έρευνα της περιόδου εκείνης, τα αποτελέσματα της οποίας δημοσιεύθηκαν το 1911, αφορούσε την αποκάλυψη και την τεκμηρίωση του μνημείου. Όπως αναφέρει ο Μακρίδης η κατάσταση διατήρησης του κτίσματος ήταν πολύ κακή και η πρόσοψη του είχε καταρρεύσει κατά την αρχαιότητα.Τα λίγα κινητά ευρήματα που βρέθηκαν κατά την ανασκαφή και η μαρμάρινη πόρτα του θαλάμου μεταφέρθηκαν από τον ανασκαφέα στο Μουσείο της Κωνσταντινούπολης

Η αρχαιολογική έρευνα επαναλήφθηκε τη δεκαετία του ΄90, από την αρχαιολογική Υπηρεσία (υπεύθυνη ανασκαφής Κ. Τζαναβάρη, αρχαιολόγος).Την περίοδο αυτή αποκαλύφτηκε τμήμα του αρχαίου δρόμου σε μήκος 4.60μ. από την πρόσοψη του τάφου και σε βάθος 6μ.από την εξωράχιο της καμάρας του προθαλάμου. Κατά τη διάρκεια των εργασιών ανασύρθηκαν από τα χώματα αρχιτεκτονικά μέλη και λιθόπλινθοι από τους κατεστραμμένους τοίχους του κτίσματος. Μετά το πέρας της ανασκαφής και τη λήψη υποτυπωδών μέτρων προστασίας που αφορούσαν στην τοποθέτηση προσωρινού στεγάστρου και στην υποστύλωση της καμάρας του προθαλάμου, οι εργασίες διακόπηκαν για να επαναληφθούν εκ νέου το 2012 με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ 2007-2013(Προϋπολογισμός έργου 1.185.000.000 €) Οι εργασίες υλοποιήθηκαν με αυτεπιστασία και ολοκληρώθηκαν το 2015 από την Εφορεία Περιφέρειας Θεσσαλονίκης. Το φυσικό αντικείμενο του έργου αφορούσε την προστασία του ταφικού συνόλου(τάφος-αρχαίος δρόμος) και του κατακόρυφου ανασκαφικού πρανούς του τύμβου από τα όμβρια, τη δομική αποκατάσταση της καμάρας του προθαλάμου, την αναστήλωση των κατεστραμμένων όψεων, τη συντήρηση των τοιχογραφιών και την ανάδειξη του μνημείου, καθώς και την ολοκλήρωση της ανασκαφής του αρχαίου δρόμου(υπεύθυνη ανασκαφής Σ. Πρωτοψάλτη, αρχαιολόγος).