Το ΜΕΕΛ άνοιξε για το κοινό στα τέλη του 2002. Το έργο είχε ενταχθεί στα ΠΕΠ Πελοποννήσου και χρηματοδοτήθηκε από το Β' & Γ' ΚΠΣ.

Το Μουσείο στεγάζεται στο κτήριο της παλιάς Ηλεκτρικής Εταιρίας της Σπάρτης, χαρακτηριστικό ελληνικό βιομηχανικό κτίσμα του μεσοπολέμου, το οποίο ανήκει στον Δήμο Σπάρτης κι έχει παραχωρηθεί στο ΠΙΟΠ. Η εξαιρετικά κακή κατάσταση διατήρησής του επέβαλε μια ριζική ανακαίνιση: διατηρήθηκε μόνο η κύρια βόρεια όψη, η οποία ενσωματώθηκε σε μια σύγχρονη κατασκευή, που παραπέμπει σε βιομηχανικά κτήρια και δημιουργεί οπτικές φυγές προς τον περιβάλλοντα χώρο, τον γειτονικό ελαιώνα και τον Ταΰγετο. Το ευρηματικό αρχιτεκτονικό κέλυφος προσαρμόστηκε στις μουσειολογικές επιταγές ενός πρωτοποριακού μουσείου.

Φιλοδοξία του ΜΕΕΛ είναι να αποτελέσει ένα ζωντανό οργανισμό που συμβάλλει στην αειφόρο ανάπτυξη της περιοχής. Χάρτες, ενημερωτικά έντυπα αλλά και το εκθετήριο με προϊόντα ντόπιων ελαιοπαραγωγών, κατευθύνουν τον επισκέπτη σε αρχαιολογικούς χώρους παραγωγής λαδιού ή άλλα παραδοσιακά επισκέψιμα ελαιοτριβεία στην ευρύτερη περιοχή και την υπόλοιπη Ελλάδα.

Ολοκληρώθηκε στο ίδιο πλαίσιο η κατασκευή της Αίθουσας Πολλαπλών Χρήσεων του ΜΕΕΛ, για την οργάνωση συνεδρίων, περιοδικών εκθέσεων, εκδηλώσεων κλπ, δραστηριότητες που ενδυναμώνουν την πολιτιστική ζωή της τοπικής κοινωνίας και της περιφέρειας στην οποία ανήκει.