ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
 
 
Ο τρίκλιτος καμαροσκέπαστος με τρούλο ναός της Παναγίας της Κεράς είναι αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Ο ναός κατασκευάστηκε σταδιακά. Αρχικά κτίστηκε το κεντρικό κλίτος του ναού στον τύπο του μονόχωρου ναού με τρούλο, ενώ μεταγενέστερα προστέθηκαν τα δύο πλευρικά κλίτη που είναι αφιερωμένα στην Αγία Άννα το νότιο, και στον Άγιο Αντώνιο το βόρειο.

Στο εσωτερικό όλες οι επιφάνειες του ναού έχουν διακοσμηθεί με αξιόλογες τοιχογραφίες που ανήκουν σε διαφορετικές εποχές. Στο κεντρικό κλίτος υπάρχουν δύο στρώματα τοιχογραφικού διακόσμου. Το πρώτο σώζεται αποσπασματικά στην κόγχη του ιερού και στα τύμπανα των τόξων που υποβαστάζουν τον τρούλο. Οι παραστάσεις αυτές χαρακτηρίζονται από την γραμμική απόδοση των μορφών και χρονολογούνται στα μέσα περίπου του 13ου αι.

Κατά τις δύο πρώτες δεκαετίες του 14ου αι., προφανώς μετά από κάποια σοβαρή καταστροφή του ναού πραγματοποιήθηκε το δεύτερο στρώμα τοιχογραφιών που απλώνεται στις υπόλοιπες επιφάνειες του κεντρικού κλίτους με σκηνές του Ευαγγελικού κύκλου. Την ίδια περίοδο ανακατασκευάστηκε και ο τρούλος με τα ισχυρά βεργία. Το στρώμα αυτό χαρακτηρίζεται από την συνύπαρξη στοιχείων, τόσο της μεσοβυζαντινής τέχνης, όσο και της πρώιμης παλαιολόγειας.

Τα πλευρικά κλίτη αγιογραφήθηκαν μέσα στο πρώτο μισό του 14ου αι., αφού είχε ολοκληρωθεί ο διάκοσμος του κεντρικού κλίτους. Εδώ ακολουθούνται διαφορετικές αισθητικές αρχές. Οι σκηνές από το βίο της Παναγίας και οι μορφές των Αγίων στο νότιο κλίτος της Αγίας Άννας αποδίδονται με τρόπο πιό ρεαλιστικό και εκφραστικό. Στο βόρειο κλίτος του Αγίου Αντωνίου, που αγιογραφείται με το θέμα της Δευτέρας Παρουσίας, ακολουθούνται οι ίδιες αισθητικές αρχές αλλά από τεχνίτες λιγότερο ικανούς.

Κτητορικές επιγραφές εντοπίζονται στη δυτική πλευρά του νότιου κλίτους και στη βόρεια πλευρά του βόρειου κλίτους, όπου και απεικονίζεται ο κτήτορας Γεώργιος Μαζηζάνης με τη γυναίκα του και το παιδί του. Πρόσφατες ανασκαφικές έρευνες στο εσωτερικό και τον περιβάλλοντα χώρο του ναού αποκάλυψαν μεγάλο αριθμό κιβωτιόσχημων τάφων.
Συντάκτης
Γεωργία Μοσχόβη, αρχαιολόγος