Οι οικίες σώζονται σε πολύ καλή κατάσταση και αποτελούν ''εύγλωττη'' μαρτυρία της ποιότητας ζωής που παρείχαν.

Διαθέτουν ισόγειο και έναν ή πιο σπάνια δύο ορόφους. Οι χώροι κατοίκησης βρίσκονται στον όροφο, ενώ οι βοηθητικοί στο ισόγειο. Βασικό πυρήνα των οικοδομημάτων του Μυστρά αποτελεί το κτίσμα με ισόγειο και μονόχωρο όροφο. Η προσθήκη δωματίων ή και ολόκληρων οικιστικών μονάδων, ακόμα και πύργων, σε αυτόν τον πυρήνα έχει σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία οικιών ποικίλης μορφής.

Στις βυζαντινές μυστριώτικες οικίες, το ισόγειο προορίζεται για βοηθητικές υπηρεσίες (σταβλισμό ζώων, αποθήκευση, μαγείρεμα). Είναι χτισμένο έτσι ώστε να εξυπηρετεί αμυντικές ανάγκες: οι τοίχοι του είναι παχείς, στέρεοι και συχνά εφοδιασμένοι με τοξικές θυρίδες. Ο μεσόπατος, χαμηλός όροφος πάνω από το ισόγειο, όπου υπάρχει, καλύπτει ποικίλες ανάγκες. Τέλος, ο τρίκλινος, διαμορφωμένος στον τελευταίο όροφο ως μία μεγάλη ενιαία αίθουσα, χρησιμοποιείται για φαγητό, ύπνο και παραμονή. Δεν φέρει μόνιμα χωρίσματα? πιθανώς ευτελή υλικά χρησιμοποιούνταν για τη δημιουργία επιμέρους διαμερισμάτων. Συχνά οι τρίκλινοι διαθέτουν και ηλιακούς (εξώστες).

Ανάμεσα στις οικίες ξεχωρίζουν με το μνημειακό τους χαρακτήρα και την πολύ καλή κατάσταση διατήρησης τους τα αρχοντικά του Λάσκαρη και του Φραγκόπουλου στην Κάτω Χώρα και το Παλατάκι στην Άνω Χώρα του Μυστρά.