Η Μονή Τιμίου Σταυρού Βωσάκου, βρίσκεται στην άκρη μικρού οροπεδίου στις νότιες υπώρειες των Ταλλέων Ορέων στον ορεινό Μυλοπόταμο. Η ακριβής εποχή ίδρυσής της μας είναι άγνωστη, αν και η αρχιτεκτονική μορφή της σε συνδυασμό με τα νομισματικά ευρήματα, μας παραπέμπουν με βεβαιότητα, τουλάχιστον στην περίοδο της ύστερης Βενετοκρατίας. Η Μονή για πρώτη φορά αναφέρεται σε νοταριακό έγγραφο του 1629. Το 1669 κατασκευάζεται ο πυλώνας της Μονής και το 1673 η περίτεχνη κρήνη. Τον 18ο και τον 19ο αιώνα οι αναφορές στη Μονή είναι επίσης σποραδικές, ενώ οι αρχαιολογικές μαρτυρίες αποδεικνύουν ότι κατά το 19ο αιώνα έγιναν εκτεταμένες παρεμβάσεις σε όλο το συγκρότημα. Οι επεμβάσεις αυτές με σημαντικότερες την ανακατασκευή της στέγης και τμημάτων της βόρειας πλευράς της νότιας πτέρυγας το 1865, την ανακατασκευή του Καθολικού το 1885 και την ανακαίνιση της δυτικής πτέρυγας το 189, είναι αποτέλεσμα της καταστροφής του μοναστηριού από τους Τούρκους κατά την επανάσταση του 1821. Μετά το θάνατο των τελευταίων μοναχών του 1960 η μονή εγκαταλείπεται. Το 1998 η Μητρόπολη Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου αποφάσισε την επανίδρυσή της και ταυτόχρονα ξεκινούν οι εργασίες αναστήλωσης και αποκατάστασης της Μονής από την 28η ΕΒΑ.

Η αρχιτεκτονική του μοναστηριακού συγκροτήματος σήμερα είναι το αποτέλεσμα διαδοχικών επεμβάσεων. Η είσοδος βρίσκεται ανατολικά, όπου και σώζεται ο μνημειακός πυλώνας. Στη νότια πτέρυγα βρίσκονται η Τράπεζα, το Αρχονταρίκι και στο ισόγειο αποθηκευτικοί και εργαστηριακοί χώροι. Ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει στο εργαστήριο επεξεργασίας κεριού, όπως και στο ρακοκάζανο. Στη Βόρεια πτέρυγα βρίσκονται αποθηκευτικοί χώροι και κελιά ενώ στη δυτική το Ηγουμενείο και η στο ισόγειο η κουζίνα. Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει η Κρήνη της Μονής και γενικά το σύστημα υδροδότησης και περισυλλογής υδάτων. Η κρήνη αποτελεί την πρόσοψη μικρής θολοσκέπαστης δεξαμενής, στην οποία το νερό έφτανε μέσω πήλινων αγωγών. Πήλινοι αγωγοί έχουν εντοπιστεί σε διάφορα σημεία της αυλής, οι οποίοι μετέφεραν το νερά από και προς δεξαμενές που βρίσκονταν ακόμα και εκτός Μονής.

Το καθολικό της Μονής βρίσκεται στη μέση περίπου του αύλειου χώρου. Σπαράγματα τοιχογραφιών του 14ου-15ου αιώνα, τα οποία βρέθηκαν συγκεντρωμένα κάτω από δάπεδο της κεντρικής αυλής, προφανώς ανήκουν στο παλαιό καθολικό, το οποίο ήταν ερειπωμένο κατά τον 19ο αιώνα, όταν κατασκευάστηκε το σημερινό. Ίχνη του πρώτου αυτού ναού δεν βρέθηκαν, καθώς φαίνεται ότι ο σημερινός θεμελιώθηκε ακριβώς πάνω από αυτόν.

Μετά την εγκατάλειψή της το 1960 οι χώροι της Μονής χρησιμοποιήθηκαν ως στάβλοι. Οι εργασίες αποκατάστασης της Μονής συνεχίζονται έως και σήμερα από την 28η ΕΒΑ με τη στενή συνεργασία της οικείας Μητρόπολης Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου, που φρόντισε για την επανίδρυσή της, προκειμένου να καταστεί δυνατή η επανεγκατάσταση των μοναχών.