ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
Ο ΧΩΡΟΣ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΦΩΤΟΘΗΚΗ
 
 
© Μονή Αγίου Παντελεήμονος, © 10η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων
Γενική άποψη της μονής
Η Μονή του Αγίου Παντελεήμονος είναι κτισμένη σε ένα ορμίσκο, κοντά στη Μονή Ξενοφώντος από την πλευρά του Σιγγιτικού κόλπου και είναι αφιερωμένη στον ομώνυμο Άγιο. Η μονή δίνει την εντύπωση μικρής πολιτείας με τις πολλές και πολυόροφες οικοδομές και τους ψηλούς τρούλους των ναών. Το καθολικό κτίζεται στις αρχές του 19ου αι. και έχει τοιχογραφίες ρωσικής τέχνης. Η μονή έχει 15 παρεκκλήσια και 5 κελλιά, 2 από τα οποία είναι στις Καρυές. Έχει επίσης το μετόχι της Χρωμίτσας, την Σκήτη του Ξυλουργού ή της Θεοτόκου, την Νέα Θηβαϊδα ή Γουρουνοσκήτη και το Παλαιομονάστηρο.

Το 13ο αι. η μονή καίγεται και την ανακατασκευή της ενισχύουν οικονομικά ο Ανδρόνικος Β΄ Παλαιολόγος και Σέρβοι ηγεμόνες. Περίοδοι ακμής εναλλάσονται με περιόδους ανέχειας. Οι μοναχοί είναι Έλληνες και Ρώσοι, οι οποίοι μετά το 1497 υπερτερούν αριθμητικά. Το 18ο αι. η μονή επανέρχεται σε ελληνικά χέρια για να επικρατήσουν ξανά οι Ρώσοι το 1875.

Στη μονή φυλάσσονται πολλές φορητές εικόνες και ένα πλήθος κειμηλίων και αμφίων. Η βιβλιοθήκη της μονής περιέχει 1320 ελληνικά χειρόγραφα, 60 σλάβικα και πάνω από 20.000 βιβλία, ελληνικά και ρώσικα.

Στη μονή είναι εγκατεστημένη αδελφότητα 40 μοναχών.
Συντάκτης
Ιωάννης Ταβλάκης, αρχαιολόγος