Το Σπήλαιο Αγίας Τριάδας βρίσκεται στους πρόποδες τους όρους Όχη, κοντά στο χωριό Καλύβια Καρύστου. Πρόκειται για το μεγαλύτερο σπήλαιο της νότιας Εύβοιας με εξερευνημένο μήκος 2.400 μ. περίπου. Έχει δημιουργηθεί κατά μήκος της κοίτης υπόγειου ποταμού που αναπτύσσεται στο σημείο επαφής μαζών μαρμάρου και σχιστόλιθου. Στο πέρασμά του το νερό έχει δημιουργήσει στενές χαράδρες, ευρύχωρους θαλάμους, καταρράκτες και λίμνες στο εσωτερικό του σπηλαίου. Ο ποταμός εκβάλλει δίπλα στην ομώνυμη εκκλησία, 20 μ. περίπου χαμηλότερα από την είσοδο της σπηλιάς, η οποία είναι στενή, προστατευμένη από τη φυσική διαμόρφωση του εδάφους και τη βλάστηση.
Η ανθρώπινη παρουσία στο σπήλαιο καλύπτει συνεχείς φάσεις της Νεολιθικής, όπως προκύπτει από έρευνα που διεξήγαγε η Εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας-Σπηλαιολογίας. Η παλαιότερη φάση χρήσης του ανάγεται στο τέλος της 6ης και το πρώτο μισό της 5ης χιλιετίας π.Χ. και αποτελεί την αρχαιότερη έως τώρα βεβαιωμένη ένδειξη κατοίκησης της Καρυστίας. Κατά τη φάση αυτή τα αγγεία από το σπήλαιο παρουσιάζουν ομοιότητες με την παράδοση της Νεολιθικής των νησιών του κεντρικού και ανατολικού Αιγαίου. Στο τέλος της 5ης και στο πρώτο μισό της 4ης χιλιετίας π.Χ. τα κεραμικά δοχεία από το σπήλαιο παρουσιάζουν ομοιότητες με την παράδοση της Νεολιθικής της κεντρικής Ελλάδας και των Κυκλάδων. Στα μέσα περίπου της 3ης χιλιετίας π.Χ. (Πρώιμη Εποχή του Χαλκού) το σπήλαιο χρησιμοποιήθηκε ως χώρος ταφών. Τα κτερίσματα υποδεικνύουν και πάλι τη σχέση της περιοχής τόσο με τις Κυκλάδες όσο και με την ηπειρωτική Ελλάδα. Τέλος, στους ιστορικούς αιώνες από το σπήλαιο προέρχονται ως επί το πλείστον λυχνάρια Ρωμαϊκών χρόνων.
Το σπήλαιο δεν αποτελεί οργανωμένο αρχαιολογικό χώρο.
|