Το Σπήλαιο Αγίου Νικολάου στον Αστακό Αιτωλοακαρνανίας είναι παράκτιο, σε μικρή απόσταση βορειοδυτικά της πόλης και σε υψόμετρο περίπου 150 μ. από την επιφάνεια της θάλασσας. Βρίσκεται πάνω από το ομώνυμο εκκλησάκι και σχηματίζεται σε κλιμακωτά επίπεδα, από τα οποία το ανώτερο διέσωζε ενδείξεις αρχαίας χρήσης.



Ερευνήθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1920, μαζί με άλλες θέσεις των νησιών του Ιονίου και της Αιτωλοακαρνανίας, από την Βρετανή αρχαιολόγο Sylvia Benton. Κατά την έρευνα αυτή διαπιστώθηκε ότι το σπήλαιο χρησιμοποιήθηκε ευρύτατα κατά τη Νεολιθική εποχή, εκτός των άλλων και για ενταφιασμούς, από τους οποίους διασώθηκαν ανθρώπινα κρανία και σκελετικά κατάλοιπα. Τα κεραμικά αγγεία που περισυνελέγησαν παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλία πολιτισμικών ρυθμών με πολύχρωμα σχέδια ή επίθετη χρωματισμένη κρούστα πάνω στην αρχική επιφάνεια του αγγείου. Χρονολογικά διαρκούν από την 6η έως την 4η χιλιετία π.Χ. Μαζί με αυτά αναφέρονται και λίγα λίθινα εργαλεία. Το σπήλαιο φαίνεται ότι χρησιμοποιείται ξανά για σύντομο διάστημα κατά την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού (μέσα 3ης χιλιετίας π.Χ.). Από την ίδια έρευνα συγκεντρώθηκαν θραύσματα από ειδώλια και αναθηματικά αγγεία, που δείχνουν ότι το σπήλαιο χρησιμοποιήθηκε ως ιερό μεταξύ του 6ου και του 3ου αιώνα π.Χ.



Επιλεγμένα ευρήματα από το σπήλαιο εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αγρινίου. Το σπήλαιο δεν αποτελεί οργανωμένο αρχαιολογικό χώρο.