ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
 
 
Τορνίκι, Ι.Μ.Κοίμησης Θεοτόκου,Τοιχογραφίες ανω ορόφου
Τορνίκι είναι το παλαιό όνομα του σημερινού χωριού Παναγιά. Το όνομα οφείλεται στη γνωστή οικογένεια των Τορνικίων, η οποία κατά τη βυζαντινή εποχή κατείχε τις γαίες της περιοχής, όπου ανεγέρθηκε και η ομώνυμη μονή.

Η ΙΜ Κοίμησης Θεοτόκου Τορνικίου πήρε το όνομά της από την οικογένεια των Τορνικίων. Βέβαια, δεν υπάρχει επιγραφική μαρτυρία ή αναθηματική παράσταση που να δηλώνει ότι οι Τορνίκιοι ήταν κτήτορες της μονής. Το καθολικό της μονής είναι διώροφο και αποτελείται από δυο μονόχωρους ναούς με ανεξάρτητη πρόσβαση στα δυτικά. Στα ανατολικά απολήγουν σε ημικυκλική κόγχη. Οι ναοί είναι κατάγραφοι με τοιχογραφίες και χρονολογούνται βάσει επιγραφών το 1481/2 οι άνω και το 1728-30 οι κάτω.

Σε επαφή με τη δυτική πλευρά αναπτύσσεται μια γραμμική σειρά κελιών. Διενεργήθηκε ανασκαφική έρευνα στη βόρεια πτέρυγα των ερειπωμένων κελιών και στον αύλειο χώρο της μονής. Οι χώροι που αποκαλύφθηκαν ταυτίζονται με κελιά, με τα μαγειρεία και την Τράπεζα της μονής. Χρονολογικά πρέπει να ανήκουν στη δεύτερη οικοδομική φάση της μονής, η οποία μπορεί να τοποθετηθεί στα τέλη του 15ου ? αρχές 16ου αιώνα.

Η πρώτη αναφορά του μοναστηριού ως Μονή Τορνίκης Γρεβενών συναντάται σ΄ ένα κηρόβουλο του 1607 γραμμένο στα σλαβικά από τον Ιωάννη Ραδούλ, βοεβόδα της Ουγγροβλαχίας. Έτσι, συμπεραίνουμε ότι η κατοίκησή της συνεχίζεται τον 17ο αιώνα. Το συμπέρασμα ενισχύεται και από τα ευρήματα της ανασκαφής (πήλινες πίπες του τέλους του 17ου αιώνα). Τον 18ο αιώνα εξακολουθεί να ακμάζει, αφού τοιχογραφήθηκε το ισόγειο του καθολικού (1728-30) σύμφωνα με την κτητορική επιγραφή. Δεν είναι γνωστό πότε εγκαταλείφθηκε η μονή.
Συντάκτης
Τσιάπαλη Μαρία, αρχαιολόγος