Το σπήλαιο βρίσκεται στο δυτικό τμήμα των Κυθήρων, σε μικρή απόσταση από το χωριό Μυλοπόταμος και κοντά στην παραλία του Λιμνιώνα. Η είσοδός του κοιτάζει προς τα δυτικά με εξαιρετική θέα προς τη θάλασσα. Η πρώτη εξερεύνησή του έγινε το 1930 από τους σπηλαιολόγους Ιωάννη και Άννα Πετροχείλου και στη δεκαετία του ?70 πραγματοποιήθηκαν εργασίες διαμόρφωσης στο εσωτερικό του, προκειμένου να καταστεί επισκέψιμο για το ευρύ κοινό. H τουριστική διαδρομή έχει μήκος περίπου 220 μ., ενώ αποτελείται από δίκτυο διαδρόμων και θαλάμων συνολικού εμβαδού 2.200 τ.μ.

Το σπήλαιο έχει πλουσιότατο σταλαγμιτικό και σταλακτιτικό διάκοσμο, εξαιτίας του οποίου έχουν δοθεί στους θαλάμους διάφορα ονόματα: Λουτρό της Αφροδίτης, αίθουσα του Κεχριμπαριού, των Κυπαρισσιών, των Νυχτερίδων, του Ελάτου, Λίμνη των Κύκνων.

Η χρήση του ως λατρευτικού χώρου ξεκινά ήδη από το τελευταίο τέταρτο του 13ου αιώνα, στο οποίο χρονολογείται τοιχογραφία που κοσμεί τοίχο με κεντρική πύλη αμέσως μετά την είσοδο του σπηλαίου. Όπως μαρτυρεί η σωζόμενη μικρογράμματη επιγραφή, το έργο ανήκει σε ζωγράφο της εποχής με το όνομα Θεόδωρος. Αριστερά της πύλης εικονίζονται με τη σειρά ο Άγιος Παντελεήμονας και η Αγία Σοφία με τις κόρες της Αγάπη, Ελπίδα και Πίστη. Δεξιά ο πολιούχος του νησιού Όσιος Θεόδωρος, η παράσταση της Δέησης με το Χριστό ένθρονο, πλαισιωμένο από την Θεοτόκο και τον Ιωάννη τον Πρόδρομο και τέλος ο Όσιος Θεοδόσιος ο κοινοβιάρχης. Στις παραστάδες του τέμπλου εικονίζονται ο Άγιος Νικόλαος και ο Αρχάγγελος Μιχαήλ. Η διατήρηση των τοιχογραφιών είναι πολύ καλή, λόγω των σταθερών συνθηκών θερμοκρασίας, υγρασίας και φωτισμού που επικρατούν στο σπήλαιο.

Προχωρώντας προς το εσωτερικό του σπηλαίου υπάρχει το εκκλησάκι της Αγίας Σοφίας, το οποίο κτίστηκε το 1875 και λειτουργείται κάθε χρόνο στις 17 Σεπτεμβρίου. Στην κόγχη του ιερού, πάνω από τον βράχο εικονιζόταν η Δέηση από την οποία διατηρείται πολύ φθαρμένη η μορφή της Παναγίας. Απέναντι από το ναΰδριο υπάρχει μικρή φυσική λίμνη, η οποία χρησιμοποιήθηκε επί σειρά ετών ως κολυμπήθρα για παιδιά με προβλήματα υγείας.