ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΦΩΤΟΘΗΚΗ
 
 
© Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ.
Συγκρότημα υδρόμυλων στο Μαργαρίτι
Το συγκρότημα υδρόμυλων του Μαργαρίτιου αποτελεί ένα από τα χιλιάδες παραδείγματα υδροκίνητων εγκαταστάσεων που δημιουργήθηκαν στον ελλαδικό χώρο κατά την προβιομηχανική περίοδο. Οι δύο μύλοι, που είναι κατασκευασμένοι σε σειρά και με υψομετρική διαφορά μεταξύ τους, ώστε να εκμεταλλευτούν τη μεγαλύτερη δυνατή ποσότητα του διαθέσιμου νερού, τροφοδοτούνταν από δύο τουλάχιστον πηγές που υπήρχαν στους παρακείμενους λόφους. Πρόκειται για απλά μονόχωρα κτίσματα, στεγασμένα με κεραποσκεπή, που διαθέτουν έναν υπέργειο χώρο για το άλεσμα των δημητριακών και έναν τοξωτό ημιυπόγειο, όπου βρισκόταν η οριζόντια φτερωτή που κινούσε τον αλεστικό μηχανισμό.

Το νερό έφτανε στον ανώτερο μύλο με υδραύλακα μήκους 25 μ. και οδηγούνταν πτωτικά στο μηχανισμό κίνησης. Εν συνεχεία, με φυσική κλίση έρεε κάτω από το τοξωτό άνοιγμα του δυτικού τοίχου του μύλου, στον κατώτερο και καλύτερα διατηρημένο υδραύλακα, μήκους περίπου 60 μ. και ύψους 3,80 μ. Κατά μήκος του συμπαγούς σώματος του τελευταίου, διαμορφώνονται έξι τόξα -σήμερα είναι ορατά τα πέντε - εκ των οποίων τα τρία δυτικότερα είχαν κλειστεί πρόχειρα με ξερολιθιά. Στην άνω επιφάνεια είναι διαμορφωμένος με σχιστόπλακες ο υδραγωγός - «μυλαύλακο». Η ΝΔ απόληξη του υδραύλακα είναι εξωτερικά διαμορφωμένη βαθμιδωτά, ώστε ο μυλωνάς να έχει πρόσβαση στον έλεγχο της ροής του νερού, ενώ εσωτερικά υπάρχει επικλινής χτιστός αγωγός που οδηγούσε το νερό με πίεση στον υπόγειο θάλαμο του μύλου για την περιστροφή του μηχανισμού αλέσματος.

Αν και δεν υπάρχουν ασφαλείς χρονολογικές ενδείξεις για την κατασκευή του συγκροτήματος, δύο οθωμανικά νομίσματα που εντοπίστηκαν στη θεμελίωση του κατώτερου υδραύλακα μας επιτρέπουν να υποθέσουμε ότι οι δύο μύλοι κατασκευάστηκαν μέσα στον 19ο αιώνα, ενώ ο ανώτερος από αυτούς επιζεί -στην τελική του φάση ως πετρελαιοκίνητος- έως και τα μέσα του 20ου αιώνα.
Συντάκτης
Κασσιανή Λάζαρη, Αρχαιολόγος