ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
 
 
Ο Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου (Παναγία Γλάτσας) βρίσκεται πλησίον του χωριού Ανήλιο (τ. Γλάτσα) Δήμου Ζαχάρως Ηλείας. Σήμερα σώζεται σε ερειπιώδη κατάσταση, καθώς διατηρείται μόνο ο ανατολικός τοίχος και τμήμα του νότιου και βόρειου.

Ο ναός, πιθανόν καθολικό μονής, είναι τρίκλιτη ξυλόστεγη βασιλική με θολοσκεπές τον νάρθηκα και το ιερό. Το ιερό έχει τριμερή διάταξη, με τοίχους όπου ανοίγονται στενές δίοδοι να το χωρίζουν από τα παραβήματα, ενώ ανατολικά απολήγει σε τρεις τρίπλευρες αψίδες. Τριμερής είναι και η διάταξη του νάρθηκα. Ο κυρίως ναός μάλλον διέθετε φωταγωγό, δεδομένου της απουσίας φωτιστικών θυρίδων.

Ο ναός είχε τρεις εισόδους, μία κύρια στη δυτική πλευρά και από μία δευτερεύουσα στη νότια και βόρεια πλευρά αντίστοιχα. Τρεις επίσης δίοδοι οδηγούν από το νάρθηκα στον κυρίως ναό (μία για κάθε κλίτος).

Το μνημείο είναι κατασκευασμένο με εξαιρετικά επιμελημένο πλινθοπερίκλειστο σύστημα τοιχοποιίας, όπου λαξευμένοι πωρόλιθοι περιβάλλονται με διπλή πλίνθο στους οριζόντιους και κάθετους αρμούς, ενώ ο κεραμοπλαστικός διάκοσμος, σχετικά περιορισμένος, συνίσταται σε οδοντωτή ταινία, που περιτρέχει το μνημείο. Χαρακτηριστικό στοιχείο του ναού είναι τα λίθινα προσκυνητάρια, έξι στο σύνολο, που κοσμούν το εσωτερικό του. Διαμορφώνονται με ημικιονίσκους και γοτθίζοντα κιονόκρανα, τα οποία στηρίζουν τοξωτά βεργία. Ο ναός διέθετε τέμπλο, που δε σώζεται, ενώ πρέπει να έφερε τοιχογραφικό διάκοσμο.

Το μνημείο φέρει πλείστες ομοιότητες με τη Μονή Βλαχέρνας στην Ηλεία και είναι πολύ πιθανό να αποτελεί προϊόν του ίδιου οικοδομικού συνεργείου. Η Παναγία Γλάτσας, στην οποία δεν διακρίνονται άλλες κατασκευαστικές φάσεις παρά μόνο κάποιες πρόχειρες επεμβάσεις κατά πολύ νεώτερες, μπορεί να χρονολογηθεί στην πρώιμη περίοδο της φραγκοκρατίας (13ος αιώνας).
Συντάκτης
Αθανασία Ράλλη, αρχαιολόγος