ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
 
 
Ο γοτθικός ναός της Αγίας Σοφίας βρίσκεται στο κέντρο της Ανδραβίδας Ηλείας. Πρόκειται για το μόνο ορατό κατάλοιπο της πόλης, που υπήρξε μεσαιωνική πρωτεύουσα του φράγκικου πριγκιπάτου της Αχαΐας, το οποίο ιδρύθηκε το 1205 από τους ιππότες Γουλιέλμο Σαμπλίτη και Γοδεφρείδο Α? Βιλλεαρδουίνο. Η Αγία Σοφία είναι ένας από τους τρεις γοτθικούς ναούς, που σύμφωνα με το «Χρονικό του Μορέως» ίδρυσαν οι Φράγκοι στην πόλη. Από τους άλλους δύο, τον Άγιο Στέφανο και τον Άγιο Ιάκωβο, ταφικό παρεκκλήσι των Βιλλεαρδουίνων, δε διατηρούνται σήμερα ίχνη τους.

Η Αγία Σοφία ιδρύεται από το τάγμα των Δομινικανών μοναχών το πρώτο μισό του 13ου αι., ως αυλικός ναός των Βιλλεαρδουίνων και καθεδρική έδρα του λατίνου επισκόπου Ωλένης. Πρόκειται για μία μεγάλη τρίκλιτη ξυλόστεγη βασιλική, το αρχικό μήκος της οποίας ξεπερνούσε τα 45μ., εκτεινόμενο δυτικά κάτω από τον σύγχρονο δρόμο δυτικά του περιφραγμένου αρχαιολογικού χώρου. Από το ναό διατηρείται το ιερό βήμα και τα δύο εκατέρωθεν τετράγωνα παρεκκλήσια, που καλύπτονται με σταυροθόλια με νευρώσεις, καθώς και η θεμελίωση των πλάγιων τοίχων και των τοξοστοιχιών.

Η τοιχοποιία αποτελείται κυρίως από μεγάλους λαξευτούς πωρόλιθους αλλά και ενσωματωμένα παλαιότερα βυζαντινά γλυπτά. Δυτικού τύπου παράθυρα διατρυπούν τους τοίχους της αψίδας και των παρεκκλησιών, ενώ κόγχες διαμορφώνονται στο νότιο τοίχο του ιερού και του νότιου παρεκκλησιού.

Τα σωζόμενα αρχιτεκτονικά στοιχεία (σταυροθόλια με νευρώσεις, κιονόκρανα με φυτικό διάκοσμο και φουρούσια, εξωτερικές ακτινωτά διευθετημένες αντηρίδες) πιστοποιούν την εμπνευσμένη από γοτθικά πρότυπα κατασκευή του ναού. Το μνημείο έχει οικοδομηθεί σε διαδοχικές φάσεις ? πιθανόν το βόρειο παρεκκλήσι και το αντίστοιχο κλίτος να μην ανήκουν στην αρχική κατασκευή.

Από την περιοχή της Ανδραβίδας προέρχονται δύο αξιόλογα γλυπτά, που σήμερα εκτίθενται στο μουσείο κάστρου Χλεμούτσι. Πρόκειται για την μαρμάρινη επιτάφια πλάκα της πριγκίπισσας Άννας Βιλλεαρδουίνης, κόρης του βυζαντινού ηγεμόνα της Ηπείρου Μιχαήλ Β' Άγγελου Δούκα Κομνηνού, τρίτης και τελευταίας συζύγου του Γουλιέλμου Β' Βιλλεαρδουίνου (1286) και ένα κιονόκρανο που φέρει ανάγλυφα τον θυρεό του πριγκιπικού ζεύγους Ισαβέλλας Βιλλεαρδουίνης - Φλωρέντιου Ντ? Αινώ (1289 ? 1297).
Συντάκτης
Αθανασία Ράλλη, αρχαιολόγος