ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
 
 
Η Ιερά Μονή Παναγίας Χρυσοπηγής Δίβρης (Άνω Μονή ή Μονή Ζωοδόχου Πηγής) βρίσκεται βορειανατολικά της Δίβρης (νυν Λάμπεια) του Δήμου Αρχαίας Ολυμπίας.

Το συγκρότημα της μονής περικλείεται από περίβολο σε σχήμα Π που διαμορφώνουν οι πτέρυγες με τα βοηθητικά κτήρια. Η βόρεια και δυτική πτέρυγα είναι διώροφες, ενώ η ανατολική ισόγεια. Οι αποθηκευτικοί χώροι, η τράπεζα και το μαγειρείο είναι διευθετημένοι στο ισόγειο, ενώ τα κελιά των μοναχών και οι ξενώνες στον όροφο.

Το καθολικό, μονόχωρη καμαροσκεπής αίθουσα με τρίπλευρη αψίδα στα ανατολικά και νάρθηκα στα δυτικά, βρίσκεται στη νότια πλευρά της αυλής. Γύρω από το ναό υπάρχουν συνολικά τέσσερα παρεκκλήσια, από τα οποία στο παρεκκλήσι των Αγίων Κηρύκου και Ιουλίτης στα νότια του ναού εισέρχεται κανείς μέσω του νάρθηκα.

Το εσωτερικό του καθολικού είναι κατάγραφο με τοιχογραφίες του 1667, όπως αναγράφεται στην κτιτορική επιγραφή επάνω από την κύρια είσοδο, στην οποία αναφέρεται ο άρχοντας Ζαφείρης από το χωριό Πέτα, που έδωσε χρήματα για την αγιογράφηση. Την ίδια χρονολογία μπορεί να αποδοθεί και η ανέγερση του ναού.

Ο διάκοσμος του ναού, που διατηρείται σχεδόν ακέραιος, διατάσσεται σε ζώνες και εκφράζει μια λαϊκότροπη ζωγραφική μέτριας τέχνης. Στον κυρίως ναό μεταξύ άλλων απεικονίζονται ολόσωμοι άγιοι, το μαρτύριο των Αγίων Τεσσαράκοντα και η Θεοτόκος ως Ζωοδόχος Πηγή, οι έφιπποι στρατιωτικοί Άγιοι Γεώργιος και Δημήτριος, σκηνές από τον διευρυμένο χριστολογικό κύκλο και τον κύκλο του Θείου Πάθους, ολόσωμοι προφήτες, ενώ στο θόλο παριστάνεται ο Παντοκράτωρ με χορό αγγέλων, τη Θεοτόκο και τους ευαγγελιστές. Το ιερό περιλαμβάνει προφήτες, σκηνές από το Θεομητορικό και ευχαριστιακό κύκλο και στην αψίδα την κλασική απεικόνιση της Θεοτόκου βρεφοκρατούσας με την Κοινωνία των αποστόλων και ολόσωμους ιεράρχες. Οι τοιχογραφίες του νάρθηκα είναι μεταγενέστερες, όπως και το κτιστό τέμπλο, που φέρει ζωγραφικό διάκοσμο και ξυλόγλυπτη επένδυση, η οποία χρονολογείται στο 1845.
Συντάκτης
Αθανασία Ράλλη, αρχαιολόγος