Δύο χιλιόμετρα περίπου δυτικά της Προσοτσάνης, αρκετά κοντά στις όχθες του ποταμού Αγγίτη, βρίσκεται το ναΰδριο του Αγίου Παντελεήμονα. Στη σημερινή του κατάσταση αποτελεί μια σύνθεση καταλοίπων βυζαντινού ναού, με προσθήκες και προεκτάσεις του 20ου αιώνα. Δυτικά του ναϋδρίου, σώζονται τα ερείπια πιθανώς βυζαντινού κτίσματος αδιάγνωστης μέχρι στιγμής χρήσης, ίσως πύργου. Ο Άγιος Παντελεήμονας εντάσσεται στον τύπο του συνεπτυγμένου σταυροειδούς εγγεγραμμένου ναού, και κατασκευάστηκε με κροκάλες της περιοχής, πλίνθους και κεράμους σε δεύτερη χρήση, κατά το αμελές ή ατελές πλινθοπερίκλειστο σύστημα τοιχοδομίας. Τόσο ο πλούσιος κεραμοπλαστικός διάκοσμος στις εξωτερικές όψεις του μνημείου όσο και άλλα μορφολογικά χαρακτηριστικά, όπως το μικτό διπλό τόξο από εναλλασσόμενα στοιχεία, πλίνθους και θολίτες στο αψίδωμα του βόρειου σκέλους του σταυρού οδηγούν σε μία χρονολόγηση του μνημείου στις πρώτες δεκαετίες του 14ου, και συνδέουν την αρχιτεκτονική του Αγίου Παντελεήμονα με τις κατακτήσεις της Κωνσταντινούπολης και της Θεσσαλονίκης κατά την ίδια περίοδο. Τη χρονολόγηση αυτή ενισχύει και ένα έγγραφο του έτους 1316 από τη μονή της Μεγίστης Λαύρας, όπου μνημονεύεται, μεταξύ άλλων, το Μετόχιον το επιλεγόμενον τον Άγιον Παντελεήμονα, το διακείμενον πλησίον του Πάνακος. Το βυζαντινό ναΰδριο διέθετε τοιχογραφίες, καθώς τα χρώματα που διακρίνονται κάτω από το ασβέστωμα το μαρτυρούν, ενώ ο γλυπτός του διάκοσμος θα ήταν μάλλον λιτός. Γύρω από τον άγιο Παντελεήμονα θα πρέπει να αναπτύχθηκε ένας μικρός οικισμός που διατηρήθηκε για τουλάχιστον 250 χρόνια, σύμφωνα με την καταγραφή σε οθωμανικά κατάστιχα του 15ου και του 16ου αιώνα του οικισμού του Αγίου Παντελεήμονα εγγύς της Προσοτσάνης.