ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
Ο ΧΩΡΟΣ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΦΩΤΟΘΗΚΗ
 
 
© Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού
Λεπτομέρεια από τη μορφή του Αγίου Θεοδώρου του Στρατηλάτη
Ο ναός των Αγίων Θεοδώρων στα Σέρβια αποτελούσε καθολικό σταυροπηγιακής μονής, μετόχι της ανδρικής μονής των Αγίων Θεοδώρων Καστανιάς. Από τα υπόλοιπα κτίσματα αυτής της μονής σήμερα σώζεται μόνο ένα τμήμα του περιβόλου και η ορθογώνια δεξαμενή νερού, που στεγαζόταν με ημικυλινδρική καμάρα. Ο ναός χρονολογείται στο δεύτερο μισό του 11ου αιώνα, αλλά στο εσωτερικό του και στην εξωτερική όψη του δυτικού τοίχου του διατηρούνται μεταγενέστερες τοιχογραφίες, που με βεβαιότητα τοποθετούνται στο 1497.

Ο ναός είναι μονόχωρος με ημικυκλική αψίδα και κεραμοπλαστικό διάκοσμο. Το εικονογραφικό του πρόγραμμα, χαρακτηριστικό για τους ναούς του είδους του κατά την υστεροβυζαντινή και μεταβυζαντινή περίοδο στο χώρο της ευρύτερης Μακεδονίας, διατάσσεται σε τρεις ζώνες. Στην ανώτερη τοποθετούνται οι σκηνές από το Δωδεκάορτο και τα Πάθη, στη μεσαία άγιοι και προφήτες σε μετάλλια, ενώ στην κατώτερη ολόσωμοι άγιοι και η τρίμορφη Δέηση στο βόρειο τοίχο. Οι τοιχογραφίες αυτές, που αποτελούν έργο δύο ζωγράφων, εντάσσονται σε μια ομάδα ανάλογων έργων της κεντρικής και δυτικής Μακεδονίας, αντικλασικού και συντηρητικού χαρακτήρα, ενώ συνδέονται με το λεγόμενο καστοριανό εργαστήριο ως προς αρκετές εικονογραφικές λεπτομέρειες.
Συντάκτης
Αγαθονίκη Τσιλιπάκου, αρχαιολόγος