ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΦΩΤΟΘΗΚΗ
 
 
© ΕΦΑ.ΚΕΦ.Ι.
Ο θολωτός τάφος
Για τη νότια Κεφαλονιά, η πρώτη συστηματική έρευνα για την περιοχή, παρουσιάσθηκε το 1982 από τον T.W. Gallant, με σημεία αναφοράς τις αρχαίες θέσεις της Λευκάδας και των Πρόννων. Η ψηλάφηση της εξέλιξης του προτύπου κατοίκησης βρισκόταν στο επίκεντρο. Η δημοσίευση της έρευνας επιφανείας του Klaus Randsborg, ωστόσο, είναι εκείνη που αποτελεί μέχρι και σήμερα το σημείο αναφοράς για την περιοχή συνολικά, την εξέλιξη διαχρονικά του προτύπου κατοίκησης και όσον αφορά την περίοδο της Προ και Πρωτο-ιστορίας, την ιεράρχηση των αρχαίων θέσεων σε αυτήν. Την ιεραρχικά πρωτεύουσα θέση των προϊστορικών θέσεων της ΥΕ εποχής στη νότια Κεφαλονιά και συγκεκριμένα στην κοιλάδα των Τζανάτων ήρθε να ενισχύσει η σωστική ανασκαφή του συλημένου από την αρχαιότητα ήδη θολωτού τάφου στις ανατολικές υπώρειες του υψώματος «Μπόρζι» από την τότε Στ΄ Εφορεία Προϊστορικών Αρχαιοτήτων με υπεύθυνο τον τότε προϊστάμενό της, Λάζαρο Κολώνα.

Παρά τη σύληση, διασώθηκαν δείγματα μικροτεχνίας, καθώς και κεραμική ενδεικτική της περιόδου χρήσης του μνημείου, το οποίο φέρεται να ανεγέρθηκε περί το 1350 π.Χ. στη θέση άλλου μικρότερου σε διάμετρο πάλι θολωτού τάφου. Ο τάφος φαίνεται να χρησιμοποιείται και κατά τους μετανακτορικούς Χρόνους και τη μετάβαση στην Πρώιμη Εποχή του Σιδήρου. Κατά τους ιστορικούς χρόνους μαρτυρούνται ενδείξεις λατρείας προγόνων, γεγονός που βεβαιώνεται και για άλλα μνημεία αυτής της κατηγορίας στο ελλαδικό χώρο. Το μνημείο κατέρρευσε κατά την εποχή της Ενετοκρατίας.

Ο τάφος παρουσιάζει τα τυπικά χαρακτηριστικά του αρχιτεκτονικού του τύπου (θόλο, στόμιο και δρόμο). Έχει διάμετρο 6,8μ., το δε μέγιστο σωζόμενο ύψος ανέρχεται στα 3,95μ. Αποτελεί το μεγαλύτερο μέχρι στιγμής γνωστό στην έρευνα τάφο στην περιοχή του Ιονίου. Οι ταφές - εντός του θόλου - γίνονταν σε κτιστές θήκες, με μοναδική τη διαφοροποίηση ενός λακκοειδούς τάφου σε βάθος 4μ. Το στόμιο διατηρείται ακέραιο με μήκος 3,35μ., πλάτος 1 και ύψος 1,9μ. Περιμετρικά του τάφου, στα Δ., Β. και Α., έχει αποκαλυφθεί περίβολος από αργολιθοδομή, του οποίου ο πραγματικός λειτουργικός προορισμός μένει να διερευνηθεί.

Η ανέγερση του ταφικού αυτού μνημείου συνδέεται με την ανάδυση και περαιτέρω ενδυνάμωση μιας τοπικής ελίτ στο νότιο τμήμα της Κεφαλονιάς. Σχέσεις με τον ηπειρωτικό κορμό είναι αναμφίλεκτες. Η ανάπτυξη ενός κέντρου παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στο νότιο αυτό τμήμα της Κεφαλλονιάς, ιδιαίτερα αν συσχετισθεί και με θολωτό τάφο στην περιοχή των Μαυράτων, αλλά και σε άλλες θέσεις όπου ήρθαν στο φως θολωτοί τάφοι στην Κεφαλονιά (Μαζαρακάτα, Ρίζα Αλαφώνας), δυστυχώς χαμένοι για μας σήμερα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι κοντά στον τάφο διερευνήθηκε ανασκαφικά άλλος τάφος, που περιγράφεται ως κτιστός, τετράπλευρος θαλαμωτός τάφος, ο οποίος ως τύπος είναι ασυνήθιστος για την Κεφαλονιά. Σε αυτόν ανακαλύφθηκε μεγάλος αριθμός σκελετών, 73 τον αριθμό. Η χρήση του ως σκευοφυλακίου αποκλειστικά του παρακείμενου θολωτού τάφου αμφισβητείται λόγω του μεγάλου αριθμού των σκελετών, αλλά και του στρώματος ασβέστη που τρόπον τινά σφράγιζε το σύνολο, ενώ δεν αποκλείεται η κατασκευή και χρήση του στο πλαίσιο κάποιας έκτακτης περίστασης.
Συντάκτης
Δρ. Γρηγόριος Γρηγορακάκης, Αρχαιολόγος - Προϊστάμενος ΕΦΑ.ΚΕΦ.Ι.
Ελένη Παπαφλωράτου, Αρχαιολόγος ΜΑ-Προϊσταμένη Τμήματος ΠΚΑΜ