ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΦΩΤΟΘΗΚΗ
 
 
© Υ.ΠΑΙ.Θ.Π.Α. - Γενική Γραμματεία Πολιτισμούύ

H Moνή της Κοίμησης της Θεοτόκου ή Μονή Σπηλιάς ανήκει στην κοινοτική περιφέρεια του χωριού Κουμπουριανά και είναι χτισμένη σε μια εξοχή βράχου, νότια του οικισμού.

Ο χρόνος ίδρυσης της μονής είναι άγνωστος. Τerminus ante quem για την ύπαρξη της μονής αποτελεί πατριαρχικό σιγίλλιο του 1677 που την καθιστά σταυροπήγιο και στο οποίο αναφέρεται ότι πρόσφατα στη μονή αυτή είχε ανεγερθεί από τον ιερομόναχο Ανανία ναός αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Πρόκειται για τον μικρότερο, σήμερα ναό-παρεκκλήσιο που κτίστηκε και αγιογραφήθηκε στα τέλη του 17ου αι. Το νέο καθολικό της μονής, αφιερωμένο στη Ζωοδόχο Πηγή, κτίστηκε το 1737 και αγιογραφήθηκε λίγο αργότερα. Η μονή λόγω της θέσης της, που ήταν ιδιαίτερης στρατηγικής σημασίας, έπαιξε σημαντικό ρόλο κατά την περίοδο του απελευθερωτικού αγώνα του γένους ενώ το 1867 υπήρξε έδρα της Επαναστατικής Κυβέρνησης.

Η μονή αποτελείται από τον φρουριακό περίβολο με τις πτέρυγες των κελλιών, στο κέντρο των οποίων βρίσκονται οι δύο ναοί. Ο μεγαλύτερος, το σημερινό καθολικό της μονής, είναι ένας σταυροειδής εγγεγραμμένος τετρακιόνιος ναός αγιορείτικου τύπου. Το ξυλόγλυπτο τέμπλο του καθολικού φιλοτεχνήθηκε το 1779. Στη δυτική πλευρά του κυρίως ναού βρίσκεται ο εσωνάρθηκας και ο μεταγενέστερης οικοδομικής φάσης εξωνάρθηκας. Στη νότια πλευρά του καθολικού αυτού βρίσκεται προσκολλημμένο ως παρεκκλήσιό του ο μικρότερος ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου που αποτελούσε το παλαιό καθολικό της μονής. Ο ναός αυτός ανήκει στον τύπο του μονόκλιτου αθωνίτικου ναού και στο εσωτερικό του σώζεται αποσπασματικά ζωγραφικός διάκοσμος.
Συντάκτης
Σταυρούλα Σδρόλια, αρχαιολόγος