Η Ακαδημία Αθηνών αποτελεί μέρος της Νεοκλασικής Τριλογίας: Ακαδημία - Πανεπιστήμιο - Βιβλιοθήκη. Αποτελείται από αυτοτελή -αισθητικά- τμήματα που σχηματίζουν ένα αρμονικό σύνολο όγκων. Οι δύο πλαϊνές πτέρυγες συνδέονται με διάδρομο με το κύριο "σώμα" του κτηρίου, το οποίο είναι τονισμένο ως προς το μέγεθος και τη σύνθεση, με το ιωνικό πρόπυλό του και το μεγάλο αέτωμα. Το πρόπυλο έχει στοιχεία που προέρχονται από την ανατολική πλευρά του Ερεχθείου, στην Ακρόπολη. Το υλικό που δεσπόζει στις όψεις είναι το μάρμαρο. Το κτήριο είναι δείγμα του ώριμου νεοκλασικισμού.

Οικοδομήθηκε μεταξύ 1859-1863 και 1868-1885 και αποτελεί μελέτη του Δανού αρχιτέκτονα Θεόφιλου Χάνσεν. Θεωρείται το αρτιότερο έργο του στην Ελλάδα. Την επίβλεψη του έργου είχε αρχικά ο Θ. Χάνσεν και από το 1861 ο Ε. Τσίλλερ. Η ανάγλυφη σύνθεση στο κεντρικό αέτωμα και τα εξωτερικά αγάλματα είναι έργα του γλύπτη Λ. Δρόση. Στα οκτώ μικρά αετώματα οι ανάγλυφες συνθέσεις είναι του Φρ. Μελνίτσκι (1875) και οι εσωτερικές τοιχογραφίες είναι του Κ. Γκρίπενκερλ.

Δωρητής για την ανέγερση ήταν κυρίως η οικογένεια του Βαρώνου Σίμωνα Σίνα, πρέσβη της Ελλάδας στην Βιέννη, το Βερολίνο και το Μόναχο. Το κτήριο παραδόθηκε έτοιμο το 1887 από τον αρχιτέκτονα Ε. Τσίλλερ, ως αέτωμα πληρεξούσιο των κληρονόμων Σίνα στον Πρωθυπουργό Χ. Τρικούπη.