ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
Ο ΧΩΡΟΣ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
 
 
Η νεκρόπολη της αρχαίας Αλίφειρας εκτεινόταν στα ανατολικά και νότια της ακρόπολης. Οι μνημειώδεις τάφοι ήταν οικογενειακοί ή χρησίμευαν ως πολυάνδρια για νεκρούς πολέμου. Διακρίνονται σε δύο κατηγορίες: με αετωματική επίστεψη και με επιτύμβιο ναΐσκο. Όλοι οι τάφοι (Α-Ζ) βρέθηκαν συλημένοι.

Το πιο χαρακτηριστικό και καλύτερα διατηρούμενο ταφικό μνημείο (Α) της πρώτης κατηγορίας είναι γνωστό ως "τάφος του Σεθέα" και βρίσκεται κοντά στο δημόσιο δρόμο που συνδέει τη σημερινή Αλίφειρα με την Ανδρίτσαινα. Στο εμπρόσθιο μέρος διαμορφώνεται υπαίθρια αυλή ή προθάλαμος με δύο τοίχους αντιστήριξης στα πλάγια. Το ναόσχημο μνημείο είναι λαξευμένο στο βράχο και έχει ελεύθερη μόνο την πρόσοψη, η οποία φέρει πέντε πεσσούς και τριγωνικό αέτωμα. Πίσω από τα τέσσερα ορθογώνια ανοίγματα που σχηματίζονται ανάμεσα στους πεσσούς, διαμορφώνονται ισάριθμες νεκρικές θήκες που μετά τον ενταφιασμό κλείνονταν στην πρόσοψη με λίθινες πλάκες. Στο εμφανέστερο σημείο του τάφου, στον μεσαίο από τους πέντε πεσσούς, υπάρχει επίγραμμα για τον νεκρό Σεθέα. Σε άλλα σημεία της πρόσοψης και κυρίως στο επιστύλιο είναι χαραγμένα τα ονόματα των υπολοίπων νεκρών, με ή χωρίς το τυπικό "χαίρε". Ανάμεσα στα ονόματα αυτά υπάρχουν και ορισμένα γυναικεία, στοιχείο που οδηγεί στο συμπέρασμα πως ο τάφος ήταν οικογενειακός και χρησιμοποιήθηκε για μεγάλο διάστημα. Μετά τους διαδοχικούς ενταφιασμούς το μνημείο καλυπτόταν με χώμα.

Παρόμοιας μορφής είναι ο "Τάφος Β" που ανασκάφηκε αρκετά νοτιότερα του πρώτου μνημείου. Στο εμφανέστερο σημείο του μνημείου, στους πεσσούς, είχαν χαραχθεί και εδώ τα ονόματα των νεκρών. Στην ίδια κατηγορία ανήκει ο "Τάφος Γ" που είναι μάλλον πρωιμότερος (τέλη 4ου ή αρχές 3ου αι. π.Χ.) και ο "Τάφος Δ".

Αρκετά διαφορετική μορφή παρουσιάζει ο "Τάφος Ε" που στην κάτοψη του έχει σχήμα ανοικτού ''πι'', σχηματίζει δηλαδή ορθογώνια εξέδρα. Στο άνω μέρος έφερε επιτύμβιο ναΐσκο με χαραγμένα τα ονόματα ενός ζευγαριού και χαμένη σήμερα γραπτή ή γλυπτή απεικόνισή τους στο βάθος. Το μνημείο αυτό με την εξέδρα και το ναΐσκο παρουσιάζει περισσότερες ομοιότητες με τους τάφους του αττικού Κεραμεικού. Στην ίδια κατηγορία ανήκει ο "Τάφος Ζ".

Τα ναόσχημα ταφικά μνημεία της Αλίφειρας ήταν τα πρώτα που εντοπίστηκαν στην Πελοπόννησο, ενώ έως τότε ήταν γνωστά μόνο από τη Μακεδονία και τη Μικρά Ασία. Μπορεί να κατασκευάστηκαν υπό μακεδονική επίδραση, κατά την περίοδο της μακεδονικής κυριαρχίας στην Πελοπόννησο, στα τέλη του 4ου και στον 3ο αι. π.Χ.
Συντάκτης
Χρυσή Σγουροπούλου, αρχαιολόγος