ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΦΩΤΟΘΗΚΗ
 
 
© Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού
Άποψη από το Στωϊκό κτήριο της αρχαίας Αιανής
Ένα ακόμη σημαντικό κτίσμα της αρχαίας Αιανής, και αυτό όπως το κτήριο με τη δεξαμενή δημόσιου χαρακτήρα, ήρθε στο φως στο αμέσως κατώτερο πλάτωμα της κορυφής του λόφου και στα βορειοανατολικά του. Έχουν σωθεί οι δύο πλευρές του, οι οποίες σχηματίζουν ένα Γ. Η μία από αυτές έχει μήκος 25 μ. και η άλλη 20 μ. Έχουν διατηρηθεί τα θεμέλια των δύο πλευρών, τα οποία είναι χτισμένα με μεγάλους γωνιόλιθους. Παρόλη τη λιθολόγηση και του κτηρίου αυτού σε μεταγενέστερες εποχές έχουν σωθεί πολλά αρχιτεκτονικά μέλη, δωρικά και ιωνικά κιονόκρανα, τμήματα αμφικιόνων, και άλλα λίθινα μέλη ανωδομής, τα οποία κάνουν πιθανή την ύπαρξη πρώτου ορόφου. Πρόκειται, λοιπόν, για ένα μνημειώδες και μεγαλοπρεπές κτήριο, το οποίο βρισκόταν στην κορυφή του λόφου και αποδεικνύει την ύπαρξη μνημειώδους αρχιτεκτονικής στις πρώιμες φάσεις των μακεδονικών βασιλείων, ιδιαίτερα στην Άνω Μακεδονία, όπου οι μελετητές μέχρι πριν από λίγα χρόνια θεωρούσαν τους αρχαίους κατοίκους της νομάδες. Τη χρήση μαρμάρινων αρχιτεκτονικών μελών μαρτυρεί ακόμη η ύπαρξη πλούσιου στρώματος λατύπης (απολεπίσματα μαρμάρου), που βρέθηκε στο κτήριο και φανερώνει την τελική κατά τόπο επεξεργασία του μαρμάρου.

Οι δόμοι των δύο πλευρών του οικοδομήματος αποτελούν το στυλοβάτη προφανώς μιας στοάς πάνω στον οποίο πατούσαν οι κίονες. Το μεγαλύτερο πλάτος της μιας πλευράς με κατεύθυνση προς την κορυφή του λόφου εξηγήθηκε ως ράμπα για την ευκολότερη πρόσβαση στο κτήριο, καθώς το πλάτωμα που θεμελιώθηκε παρουσιάζει μεγάλη κλίση. Σε ένα ανώτερο επίπεδο, πίσω από τον τοίχο της στοάς, ανασκάφτηκε μια σειρά από διπλά δωμάτια, οι τοίχοι των οποίων ήταν κατασκευασμένοι από άργιλο. Τα δωμάτια διαθέτουν δυο οικοδομικές φάσεις. Καθώς η επίχωση στο σημείο αυτό ήταν πολύ μικρή, χρησιμοποιήθηκε ο φυσικός βράχος με κατάλληλη επεξεργασία ως δάπεδο των δωματίων και θεμέλιο των τοίχων.

Ο εσωτερικός χώρος του κτηρίου, που καλύφθηκε με το στρώμα λατύπης και μεγάλες λίθινες πλάκες, κάλυψε προγενέστερα οικοδομήματα με αποθηκευτικούς χώρους, σύμφωνα με τα πιθάρια που βρέθηκαν εκεί. Ανατολικότερα αποκαλύφθηκαν δύο ελλειψοειδή κτίσματα, από τα οποία σώζεται η λίθινη κρηπίδα τους, ενώ σύμφωνα με την κεραμική χρονολογούνται στην Ύστερη Εποχή του Χαλκού και στην Πρώιμη Εποχή του Σιδήρου.

Παρά την ελλειπή και αποσπασματική διατήρηση του κτηρίου τα αρχιτεκτονικά λείψανα φανερώνουν τη μνημειώδη μορφή του με όροφο, δωρική κιονοστοιχία στο ισόγειο και ιωνική στον όροφο. Τα λιγοστά κινητά ευρήματα δεν προσφέρουν ιδιαίτερα στην αποσαφήνιση της χρήσης και στο χαρακτηρισμό του. Η ανασκαφέας έδωσε δυο πιθανές ερμηνείες: είτε πρόκειται για την οικία του ηγεμόνα της πόλης, η οποία διέθετε και χαρακτήρα διοικητικό, είτε πρόκειται για τη μνημειακή αγορά της αρχαίας Αιανής.