Το Πλουτώνειο αποτελείται από δύο αβαθή συνεχόμενα σπήλαια στους βορειοανατολικούς πρόποδες του λόφου της ακρόπολης του Ιερού της Ελευσίνας.



Χαρακτηριστικές είναι οι μεγάλες αψιδωτές είσοδοί τους, οι κόγχες και οι κοιλότητες που φέρει στα τοιχώματά του το μεγαλύτερο, νότιο έγκοιλο. Στο τοίχωμα του βορείου εγκοίλου διακρίνετα διαμπερές άνοιγμα, ενώ στην εξωτερική πλευρά του διατηρείται κλίμακα έξι βαθμίδων λαξευμένων στο βράχο. Ανασκαφές που διενεργήθηκαν στο χώρο κατά τον 19ο αιώνα αποκάλυψαν την ύπαρξη θεμελίων ναού του Πλούτωνα, που οικοδομήθηκε μπροστά από τα σπήλαια τον 6ο αιώνα π.Χ. και αντικαταστάθηκε τον 4ο αιώνα π.Χ. από άλλον, μεταγενέστερο, ναό. Σε αυτήν, τη νεότερη, φάση χρονολογείται επίσης η δημιουργία ανδήρου με κτιστό αναλημματικό τοίχο, μικρή είσοδο στο νοτιοανατολικό άκρο του και περίβολο, ο οποίος διαχωρίζει το τέμενος του Πλούτωνα από το υπόλοιπο Ιερό.



Φαίνεται ότι η θέση των σπηλαίων στο συγκεκριμένο σημείο διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στην επιλογή του χώρου για την κατασκευή του τεμένους του Πλούτωνα. Οι ανασκαφές δεν έχουν διασαφηνίσει τον τρόπο χρήσης των σπηλαίων και του τελετουργικού που ενδεχομένως ακολουθούσε τη χρήση αυτή. Επιπλέον, καμία γραπτή ή άλλη σχετική μαρτυρία δεν έχει διασωθεί, δεδομένης της μυστικότητας που χαρακτήριζε τα Ελευσίνια μυστήρια. Ενδέχεται, ωστόσο, η μορφολογία των εγκοίλων να εξυπηρετούσε την αναπαράσταση του ιερού δράματος της επιστροφής της Περσεφόνης από τον Άδη.



Το Πλουτώνειο βρίσκεται μέσα στον οργανωμένο αρχαιολογικό χώρο του Ιερού της Ελευσίνας και είναι επισκέψιμο.