Το σπήλαιο της Συκιάς Ολύμπων βρίσκεται περίπου έξι (6) χλμ. νοτίως του ομώνυμου μεσαιωνικού οικισμού στη νοτιοδυτική Χίο, μεταξύ του όρμου των Φανών και του όρμου Σαλάγωνας, σε υψόμετρο περίπου 110 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας. Η πρόσβαση γίνεται μέσω του ασφαλτοστρωμένου δρόμου που οδηγεί από τους Ολύμπους στην Αγία Δύναμη.

Εξερευνήθηκε για πρώτη φορά το 1972 από κλιμάκιο της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας. Οι εργασίες αξιοποίησης του σπηλαίου ολοκληρώθηκαν το 2002 και από το 2003 είναι επισκέψιμο για το κοινό.

Το σπήλαιο ανήκει στον τύπο του σπηλαιοβαράθρου και αναπτύσσεται σε μέγιστο βάθος πενήντα δύο (52) μέτρων, ενώ καταλαμβάνει συνολική επιφάνεια (σε κάτοψη) εννιακοσίων σαράντα τετραγωνικών μέτρων (940μ2). Αποτελείται από ένα εκτεταμένο κύριο θάλαμο διαστάσεων 30x30μ. περίπου, ο οποίος προεκτείνεται προς τα βορειοανατολικά σε ένα επιμήκη διάδρομο. Περιμετρικά του κυρίως θαλάμου δημιουργούνται εσοχές, οι οποίες σε κάποιες περιπτώσεις διαμορφώνουν άλλους μικρότερους θαλάμους.

Αρχικά, το σπήλαιο ήταν «τυφλό», δε διέθετε δηλαδή φυσική είσοδο. Η κατάπτωση ενός τεράστιου ογκολίθου από την οροφή του μεγάλου θαλάμου δημιούργησε μία οπή που αποτελεί τη σημερινή φυσική είσοδο του σπηλαίου. Για τις ανάγκες της τουριστικής αξιοποίησής του διανοίχθηκε επιπλέον και μία τεχνητή είσοδος - σήραγγα, μέσω της οποίας πραγματοποιείται η πρόσβαση των επισκεπτών στο εσωτερικό του κυρίως θαλάμου.

Αμέσως μετά την είσοδό τους, οι επισκέπτες μπορούν να απολαύσουν μία πανοραμική άποψη της καταστόλιστης αίθουσας, καθώς και το σπάνιο φυσικό φαινόμενο της «κολώνας φωτός», μιας τεράστιας αχτίδας, που εισέρχεται στο σπήλαιο από την φυσική οπή στην οροφή του, και κινείται διαγράφοντας κύκλο στα τοιχώματά του, ακολουθώντας την πορεία του ήλιου. Στη συνέχεια, οι επισκέπτες μπορούν να περιηγηθούν ανάμεσα στους εντυπωσιακούς σχηματισμούς του κυρίως θαλάμου ακολουθώντας τη διευθετημένη διαδρομή. Χιλιάδες σταλακτίτες και σταλαγμίτες διαφόρων χρωμάτων, συμπλέγματα από κολώνες ύψους πολλών μέτρων, ρεόλιθοι, εκκεντρίτες (ιδιόμορφα σταλακτιτικά συμπλεγμάτα που η δημιουργία τους αντιβαίνει τους νόμους της βαρύτητας, αφού δεν αναπτύσσονται κατά την κατακόρυφη διεύθυνση), συνθέτουν εικόνες μοναδικής ομορφιάς.

Ο ιδιαίτερα πλούσιος λιθωματικός διάκοσμος του σπηλαίου το κατατάσσει ανάμεσα στα σημαντικά σπήλαια του ελλαδικού χώρου, και φυσικά σε ένα από τα κυριότερα τουριστικά αξιοθέατα της Χίου, όπως πιστοποιούν κάθε χρόνο οι χιλιάδες επισκέπτες του.