Το Λευκαντί βρίσκεται μεταξύ Χαλκίδας και Ερέτριας, στη δυτική ακτή της Εύβοιας, στην περιοχή Ξερόπολη του Δήμου Ληλαντίων. Η τοποθεσία στον καλά προστατευμένο Ευβοϊκό κόλπο και μεταξύ δύο μικρών λιμανιών ευνόησε την ανάπτυξη της πόλης, η οποία διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην ιστορία της περιοχής και φαίνεται ότι αποτέλεσε σπουδαίο κέντρο διεξαγωγής του εμπορίου από την ανατολική λεκάνη της Μεσογείου και τη Φοινίκη ως τη Μαύρη Θάλασσα. Άλλωστε, εδώ τοποθετείται το Ληλάντιο πεδίο, η πλούσια πεδιάδα μεταξύ Χαλκίδας και Ερέτριας, για την οποία συγκρούσθηκαν στις αρχές του 6ου αι. π.Χ. οι δύο πιο σημαντικές πόλεις της Εύβοιας.
Η αρχαιότερη κατοίκηση στο Λευκαντί τοποθετείται στην Πρώιμη Εποχή του Χαλκού, όταν στο λόφο αναπτύχθηκε ένας σημαντικός οικισμός, γνωστός για τις εμπορικές του επαφές με άλλες περιοχές του Αιγαίου, κυρίως του βορειοανατολικού. Η ζωή συνεχίσθηκε αδιάλειπτα στη Μέση και Ύστερη Εποχή του Χαλκού, όπως αυτό διαπιστώνεται από τα νεκροταφεία και τα κτερίσματα των τάφων. Ένα μικρό κενό στην κατοίκηση της περιοχής παρατηρείται στην Πρώιμη Εποχή του Σιδήρου.
Σύμφωνα με τα ευρήματα, που προέρχονται κυρίως από τα νεκροταφεία, η περίοδος ακμής του οικισμού ανάγεται στη γεωμετρική εποχή, μεταξύ του 900 και 700 π.Χ. Κατά τη μυκηναϊκή περίοδο η Εύβοια ελεγχόταν από το ανάκτορο της Θήβας και μετά την καταστροφή του φαίνεται ότι ο οικισμός του Λευκαντίου απέκτησε μεγαλύτερη ανεξαρτησία και τη δυνατότητα να ελέγχει την τύχη του. Οι κάτοικοι ανέπτυξαν εμπορικές σχέσεις με το υπόλοιπο Αιγαίο και την Ανατολή, όπως αποδεικνύουν τα νέα εικονογραφικά θέματα, που κοσμούσαν τα αγγεία τους. Ο οικισμός και τα νεκροταφεία έχουν αποδώσει σημαντικά στοιχεία για τη γεωμετρική περίοδο (1050-700 π.Χ.), που δεν ήταν εποχή ανεπάρκειας και απομόνωσης μετά την καταστροφή του μυκηναϊκού κόσμου. Τα πλούσια ευρήματα που αποκαλύφθηκαν, και ιδιαίτερα τα χρυσά κοσμήματα και τα είδη πολυτελείας από την Ανατολή, δείχνουν ότι το Λευκαντί ήταν σημαντικός οικισμός με ποικίλες εμπορικές επαφές και με πλούσια ανώτερη κοινωνική τάξη. Τα νεκροταφεία της περιοχής του Λευκαντίου έπαψαν να χρησιμοποιούνται γύρω στο 800 π.Χ., ενώ ο οικισμός στην Ξερόπολη εγκαταλείφθηκε περίπου το 700 π.Χ. πιθανότατα ως συνέπεια του Ληλαντίου πολέμου.
Η ανασκαφική έρευνα στο Λευκαντί ξεκίνησε τη δεκαετία του 1960 υπό την αιγίδα της Βρετανικής Αρχαιολογικής Σχολής στην Αθήνα. Οι ανασκαφές στα νεκροταφεία διενεργήθηκαν σε συνεργασία του Υπουργείου Πολιτισμού και Βρετανών αρχαιολόγων.
|