ΙΣΤΟΡΙΚΟ
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
 
 
Στον αρχαιολογικό χώρο της Αρχάμπολης σώζονται τα ερείπια οργανωμένου οικιστικού συνόλου, που περιλαμβάνει οικίες, εργαστήρια μεταλλουργίας, δρόμους και οχυρωματικά έργα. Τα αρχαία κατάλοιπα βρίσκονται σε διάφορες κοντινές θέσεις στη χαράδρα της Χαρχάμπολης ή Αρχάμπολης στην περιοχή του Καφηρέα.

Σε ένα βραχώδες κωνικό έξαρμα, στην «ακρόπολη», πάνω από την ακτή και σε απόσταση 1,5 χιλ. αποκαλύφθηκαν κτήρια ενός οικισμού, δρόμοι και εργαστήρια μεταλλουργίας. Η ακρόπολη προστατευόταν από οχυρωματικά έργα. Σε ένα άλλο πλάτωμα διαστάσεων 15 x 20 μ., το οποίο βρίσκεται 100 μ. περίπου πίσω από τη χαράδρα και σε ύψος 11 μ. από το επίπεδο της κοίτης του ποταμού (ο οποίος διασχίζει όλη τη χαράδρα), βρέθηκε ένα μνημειώδες οικοδόμημα. Η κατασκευή του με μεγάλους ογκόλιθους πάνω στο φυσικό βράχο θυμίζει τα λεγόμενα «δρακόσπιτα» της Εύβοιας. Στην κλασική περίοδο το κτήριο αυτό χρησιμοποιήθηκε πιθανόν ως λατρευτικός χώρος. Στοιχεία, όπως ένας αποθέτης, ένας βόθρος θυσιών και η μεγαλιθική κατασκευή του, καθώς και η ύπαρξη σχισμής στο βράχο του δαπέδου του, οδηγούν σε αυτό το συμπέρασμα. Στον 4ο-3ο αι. π.Χ. προστέθηκαν στο κτήριο και άλλοι χώροι, που ίσως αποτέλεσαν ενιαίο οικιστικό σύνολο και ανήκαν σε αγροικία με μεταλλευτική κυρίως δραστηριότητα.

Σε πλάτωμα απέναντι από το προηγούμενο ήλθαν στο φως τα θεμέλια άλλων κτηρίων με εσωτερικά χωρίσματα, αλλά και δεξαμενών. Τα κτήρια είχαν χρησιμοποιηθεί σε δυο φάσεις και οι τοίχοι τους ήταν θεμελιωμένοι πάνω στο φυσικό βράχο. Κατασκευάσθηκαν στην ύστερη ελληνιστική περίοδο και συνέχισαν να χρησιμοποιούνται και στα ρωμαϊκά χρόνια. Ο οικισμός αυτός πρέπει να εγκαταλείφθηκε βίαια, όπως δείχνουν η εύρεση στο έδαφος ενός σκελετού, που δε σχετίζεται με τάφο, καθώς και η αποκάλυψη διάσπαρτων ανθρώπινων οστών μέσα στη μια δεξαμενή.

Λίγα ήταν τα ευρήματα που αποκαλύφθηκαν κατά τη διάρκεια των ανασκαφών. Η κεραμική ήταν πολύ φτωχή, βρέθηκαν ωστόσο νομίσματα της Καρύστου και της Ευβοϊκής Συμπολιτείας, καθώς επίσης και ένα χρηστικό ανοικτό μολύβδινο σκεύος. Η χρονολόγηση των λιγοστών ευρημάτων έδωσε τα χρονικά όρια του οικιστικού συνόλου, από τον 5ο έως τον 1ο αι. π.Χ. Παρ' όλα αυτά υπάρχουν ενδείξεις, ότι πρέπει να υπήρχε και μια αρχαϊκή φάση, η οποία δεν έχει ακόμη αποκαλυφθεί ή έχει ήδη καταστραφεί κατά την αρχαιότητα. Ένα από τα επιφανειακά ευρήματα στην «ακρόπολη» ήταν το τμήμα ενός πίθου με ενεπίγραφη παράσταση πιθανόν αρματοδρομίας του 6ου αι. π.Χ.