Κάστρο χτισμένο 8 χλμ Ν της πόλης της Ρόδου, το οποίο καταλαμβάνει τη ΝΑ πλευρά της αρχαίας ακρόπολης Ιαλυσού, μίας από τις τρεις κύριες πόλεις της Ρόδου κατά την αρχαιότητα. Στη βυζαντινή εποχή ήταν επίσης φρούριο και ονομαζόταν Φιλέρημος, όνομα σχετικό με τη μοναχική ζωή. Tο όνομα Φιλέρημος είναι γνωστό από χρονικό της εποχής του Μιχαήλ Παλαιολόγου. Διακρίνονται οι εξής οικοδομικές φάσεις: αρχαία, βυζαντινή, ιπποτική (1480), και Τουρκοκρατίας (16ος -19 ος αι.). Η οχύρωση έχει σχήμα μη κανονικό, έκταση 2.000 μ2 και περίμετρο τειχών 700 μ. Από τα υπάρχοντα λείψανα βγαίνει το συμπέρασμα ότι ο περίβολος είχε ακανόνιστο σχήμα, ενώ υπάρχει και πρόσθετος περίβολος στα Β, με κάτοψη σε σχήμα ρόμβου. Σώζεται, τέλος, ιπποτικό φρούριο τραπεζιοειδούς κάτοψης στην Α γωνία του κύριου περιβόλου με πύργους στις τρεις γωνίες. Διακρίνονται οι εξής πύργοι: ο Δ κυλινδρικός πύργος του Β πρόσθετου περιβόλου (βυζαντινή περίοδος), ο Α κυλινδρικός πύργος του Β πρόσθετου περιβόλου (βυζαντινή περίοδος), ο ΝΑ πολυγωνικός πύργος του ιπποτικού φρουρίου, ο ΒΑ τετράπλευρος πύργος του ιπποτικού φρουρίου και ο ΒΔ, αρχικά πολυγωνικός, πύργος του ιπποτικού φρουρίου (βυζαντινή και ιπποτική περίοδος). Εντός του κάστρου της Φιλερήμου βρίσκονται τα εξής οικοδομήματα: O ναός της Παναγίας της Φιλερήμου 15ου αι. στον κύριο οχυρό περίβολο, ο Άγιος Γεώργιος ο Χωστός και η μονή της Παναγίας της Φιλερήμου καθώς και μικρός ναός του 10ου αι. Το κάστρο της Φιλερήμου πολιορκήθηκε από τους Γενοβέζους το 1248 και από τους Ιωαννίτες το 1306. Στις 11 Νοεμβρίου 1306 το κάστρο της Φιλερήμου, στο οποίο οι Έλληνες είχαν εγκαταστήσει φρουρά από 300 Τούρκους, κατελήφθη από τους Ιππότες μετά την προδοσία ενός Έλληνα, ενώ όλοι οι Τούρκοι σκοτώθηκαν. Το Σεπτέμβριο του 1404, η πριορία της Παναγίας της Φιλερήμου εκχωρήθηκε στον ιππότη Fr. Johannes Tensar. Η ιπποτική ανοικοδόμηση χρονολογείται στο 1480 και 1481, επί Μεγάλου Μαγίστρου Pierre d?Aubusson (1476-1503). Το 1480, οι Ιππότες υποχρεώθηκαν να ενισχύσουν το κάστρο λόγω του κινδύνου τουρκικής επίθεσης. Κατά την Ιταλοκρατία έγιναν στο κάστρο εργασίες αναστήλωσης (1926 και 1936).
|