ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΦΩΤΟΘΗΚΗ
 
 
© Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, © 17η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων
Άποψη της Ιεράς Μονής του Οσίου Νικάνορος
Το καθολικό της ΙΜ Ζάβορδας βρίσκεται στο πλάτωμα που σχηματίζεται στην κορυφή του όρους Καλλίστρατο. Ανήκει στον εγγεγραμμένο σταυροειδή τύπο με χορούς - αθωνικού τύπου- και νάρθηκα. Χτίστηκε πάνω στα θεμέλια παλαιότερου ναού, στον οποίο ανήκουν η βάση της ημικυκλικής αψίδας του Ιερού και οι πλάγιοι τοίχοι, από τον Όσιο Νικάνορα πιθανόν στα 1528. Τιμάται στη Μεταμόρφωση του Σωτήρα.

Η ΙΜ Ζάβορδας περιβάλλεται από στοά που απολήγει στη βόρεια πλευρά ατο παρεκκλήσι του Αγ.Αθανασίου, κτίσμα του 18ου αιώνα. Σήμερα, το παρεκκλήσι ανακατασκευάστηκε λόγω κατάρρευσης του, η οποία συμπαρέσυρε στην καταστροφή μεγάλο τμήμα του ζωγραφικού του διακόσμου. Σε αντιστοιχία, υπήρχε στη νότια πλευρά το παρεκκλήσι του Αγ.Ιωάννη Προδρόμου, το οποίο δε σώζεται και στέγαζε τον τάφο του Οσίου Νικάνορα. Στη νοτιοδυτική γωνία του ναού χτίστηκε το 1873 επιβλητικό κωδωνοστάσιο.

Εσωτερικά, ο ναός είναι κατάγραφος με τοιχογραφίες διαφόρων χρονικών περιόδων.Ο αρχικός διάκοσμος που περιλαμβάνει σκηνές από τον ευχαριστιακό και χριστολογικό κύκλο και ολόσωμους αγίους, αποδίδεται στο Θηβαίο ζωγράφο Φράγγο Κατελάνο και πρέπει να φιλοτεχνήθηκαν στα μέσα του 16ου αιώνα. Επιζωγράφιση του τρούλου βεβαιώνεται από δύο κτητορικές επιγραφές, μια του 1592 και μια του 1869 από τον Μανουήλ Ζωγράφο εκ Σελίτζης. Στο δυτικό τοίχο του ναού σώζεται και άλλη επιγραφή, η οποία αναφέρει και άλλη επιζωγράφιση του 1889 από το ζωγράφο Κωνσταντίνο Χατζηνότα εκ Ναούσης. Ο εξωνάρθηκας ιστορήθηκε το 1835 και περιλαμβάνει την παράσταση της Δευτέρας Παρουσίας, αγίους και σκηνές από το βίο και τα θαύματα του Οσίου Νικάνορα.
Συντάκτης
Τσιάπαλη Μαρία