Η αρχαία Μένδη, στη χερσόνησο της Παλλήνης στη Χαλκιδική, αποτελεί μία από τις σημαντικότερες αποικίες της Ευβοϊκής Ερέτριας. Σύμφωνα με τα ανασκαφικά ευρήματα, η κατοίκησή της ξεκινά στoν α? ελληνικό αποικισμό. Η Μένδη γνωρίζει μεγάλη οικονομική άνθηση, ήδη από τους αρχαϊκούς χρόνους, κυρίως εξαιτίας των εξαγωγών του περίφημου Μενδαίου οίνου. To ιερό του Ποσειδώνα στην χώρα της αρχαίας Μένδης, εκτείνεται στην επίπεδη επιφάνεια του αμμώδους ακρωτηρίου Ποσείδι. Η λατρεία του θεού πιστοποιείται από ένα μεγάλο αριθμό αγγείων με αναθηματικές επιγραφές που βρέθηκαν στους αποθέτες του. Το ιερό ιδρύθηκε κατά τους υπομυκηναϊκούς-πρωτογεωμετρικούς χρόνους και μέχρι την ελληνιστική περίοδο, αποτελεί το πρωιμότερο μέχρι σήμερα ιερό της Μακεδονίας και ένα από τα πρωιμότερα σε ολόκληρο τον υπόλοιπο ελλαδικό χώρο. Η εποχή της ιδιαίτερης ακμής του, ωστόσο, ανάγεται στη διάρκεια του 5ου και 4ου αιώνα π.Χ. Το αρχαιότερο λατρευτικό κτίριο είναι μονόχωρο αψιδωτό διαστάσεων (14,27x5,42μ.), και χρονολογείται στον 11ο αιώνα π.Χ. Είχε λίθινη θεμελίωση και πλίνθινη ανωδομή. Στο εσωτερικό του αλλά και γύρω από αυτό αποκαλύφθηκαν επάλληλα στρώματα θυσιών και άλλων τελετουργιών, που χρονολογούνται από τον 12ο έως και τον 5ο αιώνα π.Χ. Γύρω στα τέλη του 7ου αιώνα π.Χ. ξεκίνησε η κατασκευή του κτιρίου Γ, η οποία ολοκληρώθηκε στα μέσα του 6ου αιώνα π.Χ.. Είναι μια οβάλ κατασκευή, διαστάσεων 25,20x7μ., η οποία πρέπει να ήταν σε χρήση μέχρι και το 2ο αιώνα π.Χ., οπότε επισκευάσθηκε το δάπεδο, ενώ κατασκευάσθηκε αναβαθμός, ίσως για την τοποθέτηση εδράνων και κλινών. Αβέβαιη παραμένει προς το παρόν η χρήση του ορθογώνιου κτιρίου Β, διαστάσεων 20x16μ., στα ΝΔ του χώρου, το οποίο χρονολογείται στα τέλη του 6ου αιώνα π.Χ.. Περίπου στα μέσα του 5ου αιώνα κατασκευάζεται, τέλος, το κτίριο Α, διαστάσεων 23,20x8,35μ., στο κέντρο περίπου του ανεσκαμμένου χώρου. Είχε το σχήμα αρχαίου ναού με πρόδομο και σηκό, ενώ είχε θεμελιωθεί πάνω σε στρώμα θυσιών του τέλους του 6ου αιώνα π.Χ., όπου αφθονούσαν τα οστά ζώων, τα όστρεα, καθώς και τα πήλινα αγγεία. Συστηματική ανασκαφική έρευνα διενεργήθηκε στο ιερό από την ΙΣΤ΄Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Θεσσαλονίκης, υπό τη Διεύθυνση της Ι. Βοκοτοπούλου, στο διάστημα 1990-1994.
|