ΙΣΤΟΡΙΚΟ
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΦΩΤΟΘΗΚΗ
 
 
© Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού
Άποψη πύργου οθωμανικής περιόδου
Πρόκειται για ένα μικρό, καθαρά στρατιωτικού χαρακτήρα, φρούριο έκτασης τριών μόλις στρεμμάτων. Περιβάλλεται από ισχυρό ισοδομικό στο μεγαλύτερο τμήμα του τείχος, το οποίο ενισχύεται από ορθογώνιους οχυρωματικούς πύργους και σώζεται σε πολύ καλή κατάσταση. Μικρό μόνο τμήμα του τείχους προς τα δυτικά κατασκευάστηκε σύμφωνα με το πολυγωνικό σύστημα τοιχοποιίας, που ακολουθείται και σε άλλες σημαντικές οχυρώσεις της Θεσπρωτίας, όπως η Ελέα ή το Δυμόκαστρο. Χρονολογείται στον 5ο αιώνα π.Χ. και αποτελεί την αρχαιότερη σωζόμενη οχύρωση του θεσπρωτικού χώρου, σύγχρονη με το γειτονικό οικισμό της χερσονήσου της Λυγιάς, με τον οποίο συνδέεται άμεσα. Κατά την αρχαιότητα η κύρια είσοδος του τείχους βρισκόταν στα νότια, προσανατολισμένη προς τον οικισμό της χερσονήσου. Ταυτόχρονα, υπήρχε και μία δεύτερη στενή πυλίδα στα βόρεια, η οποία εξυπηρετεί σήμερα ως είσοδος του σύγχρονου αρχαιολογικού χώρου.

Ο αμιγής στρατιωτικός χαρακτήρας της θέσης κατά τους κλασικούς και ελληνιστικούς χρόνους μαρτυρείται από την απουσία κτισμάτων που δηλώνουν μόνιμη κατοίκηση. Ενδεικτικό, εξάλλου, στοιχείο της αμυντικής χρήσης του οχυρωμένου χώρου είναι η ύπαρξη μιας εντυπωσιακού μεγέθους δεξαμενής για τη συλλογή των ομβρίων υδάτων, η οποία είναι εξολοκλήρου λαξευμένη στο βράχο και έχει διάμετρο 13 μ. και βάθος πάνω από 5 μ. Σε γειτνίαση με τη δεξαμενή υπάρχει κατασκευή από μεγάλου μεγέθους γωνιόλιθους, πιθανόν ιερό ή κρηναίο.

Σε έναν από τους προεξέχοντες βράχους του νοτιοανατολικού τμήματος της κορυφής του λόφου υπάρχει ορθογώνιο λάξευμα, του οποίου τόσο ο χρόνος κατασκευής όσο και ο σκοπός τον οποίο εξυπηρετούσε παραμένουν ακόμη άγνωστα.

Κατά την Οθωμανική περίοδο ο χώρος κατοικήθηκε συστηματικά, όπως υποδεικνύει ο μεγάλος αριθμός περιβόλων και τοίχων από ξερολιθιά. Την ίδια εποχή, επάνω στο βόρειο πύργο της αρχαίας οχύρωσης κτίστηκε ο λεγόμενος Πύργος, που δεσπόζει με την παρουσία του στον αρχαιολογικό χώρο και έχει προσδώσει σε αυτόν τη σύγχρονη ονομασία του. Ο Πύργος ανήκει στον αρχιτεκτονικό τύπο της «κούλιας» (?kula?), ο οποίος, όπως και εκείνος του πυργόσπιτου, ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένος στον ευρύτερο βαλκανικό χώρο κατά την οθωμανική περίοδο. Πρόκειται για κτίριο στρατιωτικού χαρακτήρα, το οποίο χρησίμευε ως παρατηρητήριο και για τη διαμονή της φρουράς του αγά της περιοχής. Για τον λόγο αυτό δεν υπάρχουν θύρες ή άλλα ανοίγματα στο επίπεδο του ισογείου. Η μοναδική είσοδος βρισκόταν ψηλότερα και ήταν προσβάσιμη μέσω κτιστής κλίμακας και ξύλινης κινητής γέφυρας. Αντίστοιχα, τα παράθυρα -τετράγωνα ή τοξωτά- είναι μικρά και συναντώνται μόνο στους επάνω ορόφους. Η δυνατότητα άμυνας ενισχυόταν ακόμη περισσότερο με πολεμίστρες στους τοίχους και μία καταχύστρα ή λαδορίχτη επάνω από την είσοδο, ειδικό δηλαδή άνοιγμα, από το οποίο περιέχυναν τον εχθρό με καυτό λάδι.
Συντάκτης
Λάμπρου Βασιλική, Αρχαιολόγος