Στη σύγχρονη πόλη της Νέας Αγχιάλου ανασκάπτονται εδώ και περίπου έναν αιώνα τα ερείπια της παλαιοχριστιανικής πόλης των Φθιωτίδων Θηβών. Οι ανασκαφές στον Αρχαιολογικό Χώρο της Νέας Αγχιάλου, ξεκίνησαν το 1924 από τον Γεώργιο Σωτηρίου με δαπάνη της Αρχαιολογικής Εταιρείας και συνεχίζονται έως σήμερα από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Μαγνησίας.

Η «λαμπροτάτη των Θηβαίων πόλις» όπως αναγράφεται στο στυλοβάτη της βασιλικής Αγίου Δημητρίου βρισκόταν στη δυτική ακτή του Παγασητικού κόλπου. Στο Συνέκδημο του Ιεροκλέους κατατάσσεται τρίτη μεταξύ των πόλεων της επαρχίας Θεσσαλίας. Αποτελούσε σημαντικό λιμάνι, αλλά και θρησκευτικό κέντρο και γνώρισε εξαιρετική οικονομική ευημερία και πολιτιστική άνθηση από τον 4ο ως και το τέλος του 6ου αι. Οι Φθιώτιδες Θήβες αποτελούν ένα από τα σημαντικότερα παλαιοχριστιανικά κέντρα του Ανατολικού Ιλλυρικού και έδρα επισκοπής, σύμφωνα με πλίνθους με την επιγραφή ΕΚΚΛ(ησία ) ΘΗΒ(ών). Μετά τον 9ο αι. αρχίζει η σταδιακή εγκατάλειψη της πόλης και η μετακίνηση των κατοίκων της στην περιοχή του Αλμυρού.

Με τις ανασκαφές που πραγματοποιήθηκαν ήρθαν στο φως σημαντικά μνημεία, μεταξύ των οποίων τμήματα του οχυρωματικού περιβόλου, εγκαταστάσεις που σχετίζονται με το λιμάνι, εννέα βασιλικές με τα προσκτίσματά τους, μεγάλο κτιριακό συγκρότημα δημοσίου χαρακτήρα, λουτρά, δρόμοι, καταστήματα, ιδιωτικές κατοικίες και επαύλεις και εκτεταμένα νεκροταφεία. Ιδιαίτερη μνεία οφείλεται στις τέσσερις βασιλικές εντός των τειχών, ο γλυπτός διάκοσμος και τα ψηφιδωτά δάπεδα των οποίων εντυπωσιάζουν τόσο για το πλούσιο θεματολόγιο όσο και για την άψογη τεχνική.