Στην περιοχή που ορίζουν οι σύγχρονοι οικισμοί της Γραβιάς, των Καστελλίων, του Αποστολιά, του Οινοχωρίου και του Παλαιοχωρίου του Νομού Φωκίδας σώζονται οι οχυρωμένες θέσεις, που ταυτίζονται με τις πολίχνες της δωρικής Τετράπολης (Ερινεός, Βόιον, Πίνδος, Κυτίνιον). Οι οχυρώσεις αυτών των οικισμών ανοικοδομήθηκαν κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους. Πρόκειται για μικρούς οχυρωμένους οικισμούς σε μια μικρή και ορεινή περιοχή της κεντρικής Ελλάδας. Η Δωρίδα, πότε με τρεις πότε με τέσσερις πόλεις, κατείχε, κοντά στις πηγές του Κηφισσού, μια γόνιμη έκταση, δεν διαδραμάτισε όμως σημαντικό πολιτικοκοινωνικό ρόλο στα ιστορικά δρώμενα.
Από το Κυτίνιον σώζονται τμήματα της οχύρωσης της ακρόπολης πάνω σε ένα λόφο και χαρακτηρίζονται από την πολυγωνική κατασκευή τους. Από το Βόιον προέρχονται όστρακα αγγείων, χάλκινα, αργυρά και χρυσά νομίσματα και έχει διασωθεί τμήμα οχύρωσεις που προστάτευε το πόλισμα από εχθρικές επιδρομές. Σε αντίθεση με τις οχυρώσεις των άλλων δύο πολισμάτων ο Ερινεός διέθετε οχύρωση με μεγάλους ογκόλιθους, ισοδομικής κατασκευής. Σε κοντινή περιοχή σώζονται επίσης τάφοι και διακρίνονται ακόμη τα θεμέλια κάποιων κτηρίων. Τέλος, στην τέταρτη κώμη της δωρικής Τετράπολης, την Πίνδο, διατηρήθηκαν τμήματα του πολυγωνικού τείχους, όπου αργότερα οι Ενετοί (1254 - 1258) ίδρυσαν φρούριο (castellum), από το οποίο πήρε το όνομά του το σημερινό χωριό Καστέλλια.
|