Η Αρχαιολογική Συλλογή της Νέας Κούταλης δημιουργήθηκε όταν κατά τη διάρκεια σειράς αυτοψιών καταδυτικού κλιμακίου της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων στη Λήμνο, εντοπίστηκε εντελώς τυχαία πλήθος αρχαίων αντικειμένων, στο Κοινοτικό Ιατρείο της περιοχής.

Τα αντικείμενα προέρχονται από παραδόσεις σφουγγαράδων - αλιέων της Νέας Κούταλης και συνίστανται κυρίως από αμφορείς και άλλα εξαρτήματα ενός πλοίου, όπως μεταλλικές ή πέτρινες άγκυρες, καδένες κλπ.

Οι αμφορείς της αρχαιολογικής συλλογής της Νέας Κούταλης καλύπτουν μεγάλη χρονική διάρκεια, από τους κλασσικούς έως και τους ύστερους βυζαντινούς χρόνους και προέρχονται από διαφορετικούς τόπους της Μεσογείου. Οι άγκυρές της ακολουθούν τη γνωστή τυπολογία χρονολόγησης, ενώ όλο το σύνολο συνάδει με τα υπόλοιπα εκθέματα που αφορούν στη σύγχρονη ναυτική ιστορία του νησιού.