Το Λαογραφικό Μουσείο Σαρακατσάνων ιδρύεται το 1979 από το Σύλλογο Σαρακατσάνων Ν.Σερρών "Ο Κατσαντώνης". Ιδρυτής του Μουσείου είναι ο επί δωδεκαετίας πρόεδρος του συλλόγου και επί εικοσαετίας και νυν πρόεδρος του Μουσείου κ.Τσαούσης Βασίλειος.

Το Μουσείο από το 1979 έως το 1995 λειτουργούσε σ' ένα νεοκλασσικό κτίριο στο κέντρο των Σερρών. Το 1991 ξεκινά η κατασκευή του νέο κτιρίου, το οποίο οικοδομείται με τη βοήθεια του Υπουργείου Πολιτισμού, για τη στέγαση του μουσείου. Τελειώνει η κατασκευή του το 1995, στήνεται η έκθεση και εγκαινιάζεται το μουσείο στο νέο χώρο το 1998.

Αιτία της ίδρυσης του Λαογραφικού Μουσείου Σαρακατσάνων ήταν η μεγάλη αγάπη και ο σεβασμός, όπως επίσης και ο φόρος τιμής, που ήθελε να αποθέσει ο κ. Τσαούσης στους προγόνους του και σε όλους τους Σαρακάτσανους, διατηρώντας ζωντανό τον πολιτισμό τους.