ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΦΩΤΟΘΗΚΗ
 
 
© Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού
Άποψη του πρώτου θαλάμου του Σηράγγιου
Το Σηράγγιο αποτελεί σπηλαιώδη χώρο στη νότια ακτή της Καστέλλας, επί του αβαθούς όρμου που εκτείνεται μεταξύ του Μικρολίμανου ή Τουρκολίμανου και της Ζέας (Πασαλιμάνι) στον Πειραιά. Από τους αρχαίους συγγραφείς αναφέρεται η παράδοση ότι το όνομα οφείλεται στον αρχαίο ήρωα Σήραγγο, ο οποίος ίδρυσε εκεί ηρώο. Η αρχαιότερη φάση χρήσης του σπηλαίου μαρτυρείται από πώρινο βωμό με την επιγραφή «Απόλλωνος αποτροπαίου», που υποδεικνύει την ύπαρξη ιερού. Είναι ωστόσο βέβαιο ότι το Σηράγγιο διαμορφώθηκε τεχνητά κατά τον 4ο αιώνα π.Χ. σε δημόσιο λουτρό (βαλανείο), για το οποίο ο αρχαίος ρήτορας Ισαίος (από το "Περί του Φιλοκτήμονος κλήρου", 33) αναφέρει ότι ανήκε σε κάποιον Ευκτήμονα που το πούλησε στον Αντιφάνη και τον Αριστόλοχο αντί 3.000 δραχμών (το γεγονός έχει τοποθετηθεί χρονολογικά στο 376 π.Χ.).



Ως προς τη μορφή του το Σηράγγιο αποτελεί υπόγειο όρυγμα στις πλευρές του οποίου ανοίγονται θάλαμοι και δίοδοι (σήραγγες), όπου έχουν λαξευτεί πάγκοι, κόγχες, δεξαμενή κολύμβησης και κανάλι αποστράγγισης. Το σύνολο ερευνήθηκε από τον αρχαιολόγο Ι. Δραγάτση το 1896. Ο κυριότερος χώρος, που σχηματίζεται στα δεξιά της εισόδου, είναι κυκλικός και φέρει 32 τετράγωνες κόγχες προορισμένες για την εναπόθεση των ενδυμάτων των λουομένων. Η έρευνα αποκάλυψε επίσης δύο σημαντικά ψηφιδωτά σε δύο σημεία του δαπέδου του χώρου, που παρίσταναν, το μεν πρώτο τον ήρωα Σήραγγο ή τον Γλαύκο (θαλάσσια θεότητα) να οδηγεί άρμα με τέσσερα άλογα μπροστά από τα οποία κολυμπά ένα δελφίνι, το δε δεύτερο την Σκύλλα η οποία τρέχει με δύο σκυλιά σε θαλάσσιο πάλι περιβάλλον. Η χρονολόγησή τους τοποθετείται στον 4ο αιώνα π.Χ., πιθανότατα στην περίοδο κατά την οποία έλαβε χώρα η αγοραπωλησία του βαλανείου.



Το σπήλαιο δεν αποτελεί οργανωμένο αρχαιολογικό χώρο.
Συντάκτης
Λίνα Κορμαζοπούλου, αρχαιολόγος