Η αρχαιότερη μαρτυρία για τα Ψαρά, στην οποία αναφέρεται το όνομα του νησιού, είναι η Οδύσσεια, όπου το νησί ονομάζεται Ψηρίη. Οι αρχαίοι συγγραφείς θεωρούσαν το νησί άγονο και φτωχό, αφού δεν μπορούσε να προσφέρει ούτε τον αναγκαίο οίνο για τη λατρεία του Διονύσου. Από τον Στράβωνα μαρτυρείται πόλισμα και από τον Ευστάθιο, λιμάνι. Ο Δημοσθένης μνημονεύει το νησί για τους ισχυρούς ανέμους που πνέουν στην περιοχή, εμποδίζοντας τη ναυσιπλοΐα.

Στις νοτιοδυτικές ακτές των Ψαρών, στη θέση «Αρχοντίκι», ο Σ. Χαριτωνίδης από το 1961 εντόπισε μυκηναϊκούς τάφους κοντά στη θάλασσα, τους οποίους χρονολόγησε στην ΥΕ ΙΙΙ β περίοδο (1300-1190π.Χ.). Στο λόφο της Μαύρης Ράχης εντόπισε όστρακα γεωμετρικής και ελληνιστικής περιόδου, και σε μικρή ανασκαφική έρευνα εντοπίστηκαν οικιστικά λείψανα ελληνιστικών χρόνων.

Στη θέση «Αρχοντίκι», ο επιμελητής της Κ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, ’ρης Τσαραβόπουλος, το 1983-1984, μαζί με μια ομάδα φιλολόγων, ερεύνησε 11 τάφους και η επιμελήτρια αρχαιοτήτων Λίλιαν Αχειλαρά το 1985, έφερε στο φως τάφο της ΥΕ ΙΙΙ Α1-Α2 (1400-1300π.Χ).

Από το 1997 ως το 2001 συνεχίστηκε η σωστική ανασκαφική έρευνα στο «Αρχοντίκι» με χρηματοδότηση του Υπουργείου Αιγαίου, από την Κ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων. Ερευνήθηκαν συνολικά 162 τάφοι, μεταξύ των οποίων ένας θολωτός, που αποδίδεται στον ήρωα, του οποίου η λατρεία εντοπίστηκε λίγα μέτρα νοτιότερα. Σε μικρή απόσταση από τη νεκρόπολη αποκαλύφθηκε μυκηναϊκός οικισμός.

Από το 2002 άρχισαν οι εργασίες ανάδειξης του χώρου στο πλαίσιο του ΠΕΠ Βορείου Αιγαίου, οι οποίες ολοκληρώθηκαν το 2008.