ΙΣΤΟΡΙΚΟ
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΦΩΤΟΘΗΚΗ
 
 
Άποψη του αρχαιολογικού χώρου
Ο οχυρωμένος οικισμός , νότια του σύγχρονου χωριού Πέντε Εκκλησιές του Δήμου Σουλίου, γνωστός και ως Οσδίνη ή Παλιοσδίνη ή Παλιοχώρα, είναι κτισμένος σε επικλινή βραχώδη λόφο, που επιτρέπει τον έλεγχο της κοιλάδας του ποταμού Καλαμά, ο οποίος διαβρέχει από τη δυτική πλευρά τον οικισμό.

Η παλαιότερη κατοίκηση στον χώρο επιβεβαιώνεται από τα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα αρχαίου οικισμού, του οποίου το όνομα δεν είναι γνωστό στην έρευνα. Λόγω της προνομιακής του θέσης, ο οικισμός συνεχίζει να έχει συνεχή κατοίκηση από την κλασική-ελληνιστική έως τη μεταβυζαντινή περίοδο. Άνθιση του οικισμού πιθανολογείται στους βυζαντινούς χρόνους, ενώ περισσότερο βεβαιωμένη είναι η ανάπτυξη του οικισμού κατά την υστεροβυζαντινή περίοδο και κυρίως τα πρώτα χρόνια της οθωμανοκρατίας, όταν επισκευάστηκε η γέφυρα που εξασφάλιζε την επικοινωνία του οικισμού με την απέναντι πεδιάδα. Την ίδια περίοδο οικοδομούνται και αρκετοί ναοί, από τους οποίους οι σημαντικότεροι χρονολογούνται στα μέσα του 16ου αι. και στις αρχές του 17ου.

Σύμφωνα με τις γραπτές πηγές, η οικογένεια των Αψαράδων κατείχε ήδη από τον 14ο αι. εκτεταμένα κτήματα στην περιοχή, ενώ δύο αιώνες αργότερα οι ιερομόναχοι Νεκτάριος και Θεοφάνης Αψαράς, κτήτορες της μονής Προδρόμου στο Νησί των Ιωαννίνων (1506/7) και της μονής Βαρλαάμ των Μετεώρων (1517), αναφέρεται ότι διατηρούσαν στην περιοχή ιδιόκτητους ελαιώνες και αμπελώνες. Το πρώτο μισό του 18ου αι. ο οικισμός φαίνεται ότι εγκαταλείφθηκε για άγνωστο λόγο.
Συντάκτης
Λάζου Θεοδώρα, Ιστορικός-Αρχαιολόγος