Η αρχαία Μένδη, μία από τις σημαντικότερες αποικίες της Ευβοϊκής Ερέτριας, βρίσκεται στη δυτική παραλία της χερσονήσου Παλλήνης. Σύμφωνα με τα ανασκαφικά ευρήματα, η κατοίκησή της ξεκινά στoν λεγόμενο α’ ελληνικό αποικισμό (12ος – 10ος αι. π.Χ.). Η πόλη οφείλει το όνομά της στο αρωματικό φυτό μίνθη, ένα είδος μέντας, που φύεται ακόμη στην περιοχή. Η Μένδη γνωρίζει μεγάλη οικονομική άνθηση, ήδη από τους αρχαϊκούς χρόνους, κυρίως εξαιτίας των εξαγωγών του περίφημου Μενδαίου οίνου, ενώ τον 5ο αιώνα π.Χ. γίνεται ένα από τα ισχυρότερα μέλη της Αθηναϊκής Συμμαχίας πληρώνοντας φόρο από έξι ως δεκαπέντε τάλαντα. Το 423 π.Χ. κατάφερε να ανεξαρτητοποιηθεί από την κυριαρχία της Αθήνας, ωστόσο, η κατάσταση αυτή διήρκησε για λίγο μόνο διάστημα, καθώς η Αθήνα κατάφερε και πάλι να την υποτάξει (Θουκυδίδης 4,121,2. 123. 129 κ.ε., Διόδωρος 12,72,7 κ.ε.). Η Μένδη αποτέλεσε, όπως και η Σκιώνη, μήλο της έριδος μεταξύ Αθηναίων και Σπαρτιατών κατά τον Πελοποννησιακό πόλεμο. Η πόλη προσπάθησε να μείνει ανεξάρτητη κατά τη διάρκεια της υπεροχής της Ολύνθου με τη δημιουργία του "Κοινού των Χαλκιδέων", αλλά και αργότερα την περίοδο της επέκτασης των Μακεδόνων. Ωστόσο με την ίδρυση της Κασσάνδρειας το 315 π.Χ., οι πόλεις της Παλλήνης, και μαζί τους και η Μένδη, εντάχθηκαν πλέον στη νέα πόλη (Λίβιος 31,45,14). Η μεγάλη οικονομική της άνθηση, ήδη από τις αρχές του 6ου αι., επιβεβαιώνεται από την μεγάλη κυκλοφορία των νομισμάτων της και οφείλεται κυρίως στις εξαγωγές του περίφημου «Μενδαίου οίνου».



Από τη Μένδη καταγόταν ο αρχαίος κλασικός γλύπτης Παιώνιος, ο οποίος σμίλευσε τη Νίκη που στεκόταν μπροστά από την ανατολική πλευρά του ναού του Δία στην Ολυμπία (ανάθημα των Μεσσηνίων και των Ναυπακτίων για τη νίκη τους κατά των Σπαρτιατών μετά τη μάχη της Σφακτηρίας το 424 π.Χ.) και η οποία σήμερα εκτίθεται στο μουσείο της Ολυμπίας.



Η θέση της αρχαίας Μένδης στην περιοχή της Κοινότητας Καλάνδρας ταυτίστηκε από τον Leake τον 19ο αι., και επιβεβαιώνεται από τοπογραφικά στοιχεία των Θουκυδίδη και Λίβιου, την επιβίωση του τοπωνυμίου «Ποσείδι» στο γειτονικό ακρωτήρι, αλλά και από τα ανασκαφικά στοιχεία. Συστηματική ανασκαφική έρευνα στην αρχαία Μένδη διενεργήθηκε από το 1986-1994, από την ΙΣΤ΄ Εφορεία Προϊστορικών & Κλασσικών Αρχαιοτήτων υπό την εποπτεία της Ιουλίας Βοκοτοπούλου.