Η αρχαία Κίρρα βρίσκεται στον κόλπο της Ιτέας, στην έξοδο της κοιλάδας του Πλειστού ποταμού προς τον Κορινθιακό κόλπο, όπου μεγάλες οδικές αρτηρίες από τη Θεσσαλία, τη Βοιωτία και τη δυτική Ελλάδα διασταυρώνονταν με τους θαλάσσιους δρόμους από την Πελοπόννησο και τα νησιά. Η πόλη αναφέρεται από τον Όμηρο ως Κρίσα (Ιλ., Β 250) και από τον ποιητή Αλκαίο ως Κίρσα, ωστόσο είναι περισσότερο γνωστή με την ονομασία Κίρρα (Στράβ. 9.3.1 και Παυσ. 10.1, 2.8.8).

Η αρχαιότερη κατοίκηση στην περιοχή της Κίρρας χρονολογείται στην πρωτοελλαδική εποχή. Τότε δημιουργήθηκε ένας εκτεταμένος οικισμός, που εξελίχθηκε σε μεγάλο εμπορικό κέντρο στους μεσοελλαδικούς χρόνους και παρήκμασε στο τέλος της υστεροελλαδικής εποχής, όταν οι κάτοικοι εγκατέλειψαν, πιθανόν εξαιτίας ισχυρού σεισμού, την παραλιακή θέση και εγκαταστάθηκαν στις μυκηναϊκές ακροπόλεις της ενδοχώρας.

Στα αρχαϊκά χρόνια ο ανταγωνισμός ανάμεσα στην Κίρρα και τους Δελφούς για τον έλεγχο της κοιλάδας του Πλειστού και τον δρόμων της, οδήγησε σε δεκαετή πόλεμο που τελείωσε το 590 π.Χ. με την καταστροφή της Κίρρας από τη Δελφική Αμφικτιονία. Σταδιακά η πόλη ανέκτησε τη ζωή της και στο τέλος του 6ου αι. π.Χ. ίδρυσε ένα μεγάλο ιερό, ενώ αργότερα οχυρώθηκε και εξελίχθηκε σε σημαντικό λιμάνι του Κορινθιακού κόλπου, που λειτούργησε ως επίνειο των Δελφών και της ’μφισσας. Η Κίρρα διατήρησε τη σημασία της και κατά τη διάρκεια των βυζαντινών και μεσαιωνικών χρόνων, όπως δείχνουν τα μνημεία της περιόδου, που σώζονται μέχρι σήμερα. Επάνω στα αρχαία ερείπια κτίσθηκε το 1870 ο σύγχρονος οικισμός με το όνομα Ξεροπήγαδο.

Οι πρώτες ανασκαφές στην Κίρρα έγιναν από τη Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή κατά την περίοδο 1936-1938 και ακολούθησαν σωστικές ανασκαφές της Ι΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων.