Χωρύγι. Ένας περίοπτος λόφος στην πεδιάδα του Κιλκίς με διαχρονική ιστορία

Στο κέντρο περίπου της πεδιάδας του Κιλκίς, στα ανατολικά του Αξιού ποταμού, 17 χιλιόμετρα δυτικά από την πόλη του Κιλκίς και 1,5 χλμ. ΒΔ του σύγχρονου οικισμού του Χωρυγίου, υψώνεται η οχυρή και περίοπτη θέση «Κάστρο ή Λαζαρίτσα». Πρόκειται για ένα φυσικό γεωλογικό σχηματισμό με βραχώδη πετρώματα, ο οποίος στα προϊστορικά και ιστορικά χρόνια λειτούργησε ως ακρόπολη του οικισμού που, μαζί με το νεκροταφείο του, απλωνόταν στις υπώρειες του υψώματος. Ο λόφος είναι ορατός από το μεγαλύτερο τμήμα του νομού Κιλκίς, ιδιαίτερης στρατηγικής σημασίας από την αρχαιότητα ως και τους βυζαντινούς και νεότερους χρόνους. Η σημερινή του μορφή οφείλεται στην επιχείρηση δημιουργίας αναβαθμών το 1985 για την αναδάσωσή του, γεγονός που προξένησε μεγάλη καταστροφή στις αρχαιότητες. Ο αρχαιολογικός χώρος είναι κηρυγμένος [1] και προστατεύεται από τις διατάξεις του αρχαιολογικού νόμου [2].



[1] Φ.Ε.Κ. 561/Β/27.8.1986 με την Υ.Α. ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/Φ16/59168/2199 π.ε./1-2-1986 και Φ.Ε.Κ. 294/Β/3.5.1996 με την Υ. Α. ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/Φ43/57683/3282 π.ε./17.4.1996.

[2] Ν. 4858/2021 (ΦΕΚ 220/Α/19.11.2021) «Κύρωση Κώδικα νομοθεσίας για την προστασία των αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς».