ΙΣΤΟΡΙΚΟ
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΦΩΤΟΘΗΚΗ
 
 
© Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, © 10η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων
Πύργος και οικισμός Σιδηροκαυσίων
Στη ΒΑ Χαλκιδική κατά την αρχαιότητα άκμασε κοντά στη θάλασσα η πόλη των Σταγείρων, πατρίδας του Αριστοτέλη. Αργότερα, ήδη από τον 9ο αιώνα, στα μεσόγεια της ευρύτερης περιοχής αναπτύχθηκαν τα Σιδηροκαύσια, παίρνοντας το όνομά τους από τα μεγάλα μεταλλευτικά κοιτάσματα και την εκμετάλλευσή τους, η οποία εντάθηκε από τα πρώτα κιόλας χρόνια της οθωμανικής κατάκτησης. Πιο συγκεκριμένα, σ' όλα τα υψώματα Δ-ΒΔ του σημερινού οικισμού των Σταγείρων αναπτύσσεται το φρουριακό συγκρότημα των Σιδηροκαυσίων, το οποίο περιλαμβάνει τμήματα της οχύρωσης, κυρίως πύργους, ερείπια από οικίες και εργαστήρια, όπου γινόταν η εκμετάλλευση των μεταλλευμάτων, καθώς και μεγάλες ποσότητες σκωρίας, τα απομεινάρια δηλαδή της μεταλλευτικής διαδικασίας.

Τα μεταλλεία των Σιδηροκαυσίων τελούσαν υπό τον έλεγχο του σουλτάνου και αποτελούσαν με τους οικισμούς το "Κοινόν του Μαδεμίου", το οποίο έλεγχε η "Σύναξις" (sabor) με πρόεδρο τον Knez. Πρόκειται για τα γνωστά σ' εμάς Μαδεμοχώρια, 15 στο σύνολο το 1806, διοικούμενα από τον Μαδέμ-Αγά που συνέλεγε την ετήσια εισφορά προς την Υψηλή Πύλη.

Με το πέρασμα του χρόνου τα μεταλλεία παρήκμασαν, ώσπου με την Επανάσταση του 1821, όταν τα Μαδεμοχώρια συμμετείχαν στον Αγώνα της Ανεξαρτησίας, υπέστησαν μεγάλες καταστροφές από τους Οθωμανούς. Τότε διαλύθηκε το "Κοινόν του Μαδεμίου", και έκτοτε κάθε προσπάθεια επαναλειτουργίας ήταν υποτονική και απέτυχε.
Συντάκτης
Περικλής Φωτιάδης, αρχαιολόγος