Ο Ανάβατος, χωριό της κεντρικής Χίου απέχει 23 χλμ. από την πρωτεύουσα της νήσου. Στρατιωτικοί και αμυντικοί πιθανώς λόγοι επέβαλαν την ίδρυσή του, ίσως στη διάρκεια της μεσοβυζαντινής εποχής, ως οχυρή εγκατάσταση στην κορυφή βραχώδους εξάρματος.

Τα πρώτα σημάδια εγκατάστασης εντοπίζονται στην περιοχή του Κάστρου, στην κορυφή του υψώματος και στην πιο απόκρημνη πλευρά του βράχου. Ο αρχικός αυτός πυρήνας σταδιακά διευρύνεται και οχυρώνεται με περίβολο, τμήματα του οποίου αποτελούν οι εξωτερικές παρειές των κτισμάτων. Στα τέλη της Γενουατοκρατίας (1346-1566), ο οικισμός επεκτείνεται εκτός των τειχών της Ακροπόλεως, στο ανατολικό πρανές του βράχου, το σημερινό Μεσοχώρι. Ο οικισμός ερημώθηκε το 1822 από τις σφαγές των Οθωμανών, αλλά εγκαταλείφθηκε οριστικά μετά τον καταστρεπτικό σεισμό του 1881. Οι λιγοστοί κάτοικοι που σώθηκαν από την τραγωδία του σεισμού δημιουργούν ένα νέο οικισμό, που καλείται σήμερα Νέο Χωριό.