Η Στράτος, κτισμένη σε τέσσερις επιμήκεις λόφους, ανήκε γεωγραφικά στην Ακαρνανία, της οποίας υπήρξε και πρωτεύουσα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η μεγαλύτερη ακαρνανική πόλη, «φύσει και θέσει» οχυρή, υπήρξε φύλακας του κάτω ρου του Αχελώου. Τα επιβλητικά ερείπιά της μαρτυρούν τα φρουριακά χαρακτηριστικά μιας ισχυρής πόλης. Μάλιστα, ολόκληρη η περιοχή που γειτόνευε με την πόλη ονομαζόταν «Στρατική γη». Οι ανασκαφικές έρευνες στην περιοχή έφεραν στο φως την αγορά, το θέατρο, το ναό του Διός, δημόσια οικοδομήματα και μία νεκρόπολη, σε μία έκταση που καλύπτει περίπου 6.000 στρέμματα.



Η αρχαία πόλη περιβαλλόταν από οχύρωση, μήκους περίπου 4 χλμ. Η οχύρωση κτισμένη κατά το ψευδοϊσόδομο σύστημα χρονολογείται τον 5ο αι. π.Χ., ενώ κάποιες επισκευές σε αυτήν ενδέχεται να έγιναν τον 4ο αι. π.Χ. Το τείχος περιελάμβανε είκοσι δύο πύλες και πυλίδες και πενήντα πέντε ορθογώνιους πύργους, ενώ σε ορισμένα σημεία είχε γωνιώδεις προεξοχές. H κεντρική νότια πύλη οδηγούσε μέσω οδικής αρτηρίας στην αρχαία αγορά. Σημαντική ήταν και η παραποτάμια πύλη της πόλης με το οριζόντιο υπέρθυρό της. Η ακρόπολη, με περίμετρο περίπου 300μ., βρισκόταν στο βορειότερο άκρο της οχύρωσης. Επίσης, για επιπλέον λόγους ασφαλείας, εσωτερικό διατείχισμα, μήκους περίπου 850μ., που κτίστηκε σε μεταγενέστερη φάση, χώριζε την πόλη σε δύο μέρη. Στα δυτικά αυτού βρισκόταν ο ναός του Διός και η αγορά, και στα ανατολικά το θέατρο της πόλης.



Η αγορά, η κύρια χρήση της οποίας εντοπίζεται στους ελληνιστικούς χρόνους (τέλη 4ου - αρχές 3ου αι. π.Χ.), αποτελούσε το εμπορικό, πολιτικό και διοικητικό κέντρο της πόλης. Η πλατεία της περιβαλλόταν από στοές στα βόρεια, δυτικά και ανατολικά. Μία ακόμα στοά την χώριζε σε δύο πλατώματα, τα οποία επικοινωνούσαν μεταξύ τους με κλίμακες. Η είσοδος της αγοράς βρισκόταν στα νότια, ενώ η διάταξη των κατασκευών ακολουθούσε την κατεύθυνση Β-Ν. Στην πλατεία της αγοράς εντοπίστηκαν ημικυκλικό βάθρο ανδριάντων, αναθηματική εξέδρα και άλλα σημαντικά αναθήματα. Στο κέντρο της αγοράς υπήρχε βωμός για τις θυσίες ζώων και δίπλα σε αυτόν κρίκος για να δένονται προσωρινά τα ζώα. Στα ΝΔ της αγοράς και εφαπτόμενη σχεδόν στη δυτική στοά βρέθηκε ορθογώνια περίστυλη κρήνη. Τέλος, στη ΒΑ γωνία της ανατολικής στοάς βρισκόταν το βουλευτήριο της πόλης, ένα ορθογώνιο κτήριο, με εσωτερικούς κίονες για τη στήριξη της τετράρριχτης στέγης του και με καθίσματα στις τέσσερις πλευρές του.



Το θέατρο της πόλης, αποτελεί το μεγαλύτερο σε χωρητικότητα της Ακαρνανίας. Υπολογίζεται ότι μπορούσε να φιλοξενήσει περίπου 6.000 θεατές. Σώζονται τουλάχιστον τριάντα τρεις σειρές εδωλίων και έντεκα κλίμακες που διαιρούσαν το κοίλο σε δώδεκα κερκίδες. Η ορχήστρά του είναι ένας πλήρης κύκλος που εφάπτεται σχεδόν στο προσκήνιο. Σχετικά με το ιερό του Διός, αποτελούσε το πολιτικό και θρησκευτικό κέντρο όλων των Ακαρνάνων. Ο περίπτερος δωρικός ναός (6 x 11 κίονες), στην κορυφή ενός υψώματος στο δυτικό άκρο της οχύρωσης, προσέφερε απεριόριστη θέα, τόσο στο εσωτερικό της πόλης, όσο και στην πεδιάδα της «Στρατικής». Διαιρούνταν σε πρόναο, σηκό και οπισθόδομο και χρονολογείται στα τέλη του 4ου - αρχές 3ου αι. π.Χ. Στα νοτιοανατολικά του ναού βρίσκεται μεγάλος βωμός και βάσεις αναθημάτων.



Τέλος, έξω από τα τείχη της πόλης και εκατέρωθεν δρόμων βρίσκονται τα νεκροταφεία. Οι δρόμοι αυτοί συνέδεαν τη Στράτο με την κεντρική Ακαρνανία και την αρχαία Λιμναία (σημερινή Αμφιλοχία). Πολλοί από τους τάφους, είτε απλών τύπων (όπως κιβωτιόσχημοι απλοί ή κτιστοί, καλυβίτες), είτε μνημειακού τύπου (όπως της κατηγορίας των μακεδονικών) βρέθηκαν με πολλά κτερίσματα.