ΙΣΤΟΡΙΚΟ
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΦΩΤΟΘΗΚΗ
 
 
© Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, © KE Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων
Άποψη Θερμών
Το λιμάνι της αρχαίας πόλης σήμερα δεν σώζεται, καθώς ισχυρότατος σεισμός που έγινε τον 4ο αι. μ.Χ. προκάλεσε την ανύψωση της ακτής κατά 6 μ.

Λείψανα της αρχαίας πόλης, που χρονολογούνται στους ρωμαϊκούς και παλαιοχριστιανικούς χρόνους (1ος αι. π.Χ. ? 7ος αι. μ.Χ.), σώζονται ορατά ανατολικά της όχθης του Σουγιανού ή Καμαριανού ποταμού.

Από τα πιο σημαντικά μνημεία που σώζονται είναι το υδραγωγείο, που μετέφερε νερό στην αρχαία πόλη από πηγή που βρίσκεται στον Άγιο Παύλο, βόρεια της Ελύρου. Λείψανα του υδραγωγείου, που σε ορισμένα σημεία το ύψος τους είναι μεγαλύτερο των 5μ., εντοπίζονται κοντά στον οικισμό της Μονής, αλλά και επί της επαρχιακής οδού που οδηγεί στη Σούγια. Το έως σήμερα γνωστό τμήμα του υδραγωγείου είναι κατασκευασμένο ως κανάλι φυσικής ροής (αυλάκι), στο άνω τμήμα τοίχου. Ο υδαταγωγός, το συνολικό μήκος του οποίου θα πρέπει να ήταν γύρω στα 8 χιλιόμετρα, ακολουθεί τις ισοϋψείς του ανάγλυφου και ήταν κλειστός για την υγιεινή του νερού. Στα σημεία που υπήρχαν ρέματα η διέλευση του αγωγού εξυπηρετήθηκε με την κατασκευή τόξων. Έως σήμερα διατηρούνται σε τέσσερεις θέσεις τα βάθρα τόξων.

Δεξαμενές που συγκέντρωναν το νερό για να το διοχετεύσουν στις κατοικίες και στις θέρμες ?δημόσια λουτρά- σώζονται σε διάφορα σημεία του αρχαιολογικού χώρου. Εκτός από τις δεξαμενές, ξεχωρίζουν οι θέρμες (σε υπολογιζόμενη έκταση 3000 τ.μ.), καθώς και τα λείψανα κατοικιών και μεγάλων οικοδομημάτων. Στη βορειοανατολική πλευρά της κοιλάδας βρίσκεται η νεκρόπολη της Συίας, με υπέργειους, καμαροσκέπαστους τάφους, κυρίως μονόχωρους. Ο τύπος των τάφων αυτών συναντάται και στη ρωμαϊκή νεκρόπολη της γειτονικής Λισού.

Δυτικά του Καμαριανού ποταμού, όπου είναι σήμερα κτισμένος ο σύγχρονος οικισμός, δε σώζονται ορατά ερείπια της αρχαίας πόλης.

Σε χαμηλό λόφο δυτικά του οικισμού υπάρχει πηγή και εκκλησάκι της Αγίας Ειρήνης, γύρω από τα οποία έχουν εντοπιστεί οικοδομικά λείψανα και αρκετή άβαφη κεραμική. Ίσως πρόκειται για γειτονιά της αρχαίας πόλης ή ακόμη και κάποιο μικρό ιερό, μιας και η ύπαρξη της πηγής και της παλιάς εκκλησίας, πιθανόν σημαίνουν συνέχεια της ίδιας χρήσης του χώρου.

Μνημεία των πρώτων χριστιανικών αιώνων είναι οι παλαιοχριστιανικές βασιλικές, λείψανα των οποίων σώζονται έως σήμερα, τόσο ανατολικά του Καμαριανού ποταμού, στον ίδιο χώρο με τα ερείπια των ρωμαϊκών χρόνων, όσο και στο δυτικό άκρο του οικισμού, στη θέση της εκκλησίας του Αγίου Παντελεήμονα. Εκεί το 1952 αποκαλύφθηκε και ανασκάφτηκε από τον Α. Ορλάνδο κοιμητηριακή τρίκλιτη βασιλική, του 6ου αι. μ.Χ., με ψηφιδωτό δάπεδο και τριμερές πρόσκτισμα, πιθανόν βαπτιστήριο.
Συντάκτης
Τσίγκου Αγγελική