ΙΣΤΟΡΙΚΟ
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΦΩΤΟΘΗΚΗ
 
 
© Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού
Άποψη της οικιστικής ζώνης και της κεντρικής οδού προς την ακρόπολη
Μετά το σεισμό του 227/6 π.X., η πόλη της Kαμίρου ανοικοδομήθηκε σύμφωνα με τις αρχές της ελληνιστικής πολεοδομίας. Τα οικοδομήματα διατάχθηκαν αμφιθεατρικά, προσαρμοζόμενα στη φυσική κλίση του εδάφους, οι οικίες εντάχθηκαν σε οικοδομικά τετράγωνα άνισων διαστάσεων που ορίζονταν από κάθετα τεμνόμενους δρόμους, σύμφωνα με τις αρχές της ιπποδάμειας ρυμοτομίας και η πόλη διαιρέθηκε σε τρεις ζώνες δημόσιας και ιδιωτικής χρήσης. Στην πρώτη ζώνη, στο χαμηλότερο επίπεδο της πόλης, διαμορφώθηκε ένα είδος ιερής αγοράς με ιερά και ναούς. Στη δεύτερη απλώνονταν οι ιδιωτικές οικίες και στην τρίτη, στο υψηλότερο σημείο της πόλης, βρισκόταν η ακρόπολη.

Στο βορειοδυτικό τμήμα της αγοράς είχε οικοδομηθεί δωρικός ναός δίστυλος αμφιπρόστυλος εν παραστάσει, αφιερωμένος πιθανώς στον Πύθιο Aπόλλωνα.

Nοτιοανατολικά του ναού υπήρχε κατά τους ύστερους κλασικούς χρόνους κρήνη, από την οποία διατηρούνται μόνο οι ημιπεσσοκίονες της πρόσοψής της. Oι ημιπεσσοκίονες με λίθινα διαφράγματα στα μεταξύ τους διαστήματα και τοίχο πίσω από αυτούς όριζαν ανοιχτή δεξαμενή, στην οποία το νερό έτρεχε από κρουνούς. Πίσω από την ανοιχτή δεξαμενή υπήρχε δεύτερη δεξαμενή συγκέντρωσης του νερού.

Η κρήνη καταργήθηκε τον 3ο αι. π.X. και στη θέση της διαμορφώθηκε ένα υπαίθριο ιερό, γνωστό ως «πλατεία της κρήνης». Aποτελείτο από δύο ορθογώνιες πλατείες, μία μεγαλύτερη στα βόρεια με εσχάρα-βωμό στο ανατολικό τμήμα της και βαθμίδες για τους θεατές των θρησκευτικών τελετών, και μία δεύτερη μικρότερη στα νότια. Τις δύο πλατείες διαχώριζε η πρόσοψη της υστεροκλασικής κρήνης, από την οποία αφαιρέθηκαν τα λίθινα διαφράγματα. Σε μεταγενέστερη φάση, την πρόσοψη της βορειότερης πλατείας έκλεισε τοίχος διακοσμημένος με σειρά ημικιόνων και θύρα εισόδου στο κέντρο του. Στους ρωμαϊκούς αυτοκρατορικούς χρόνους, μετά από τον σεισμό των μέσων του 2ου αι. μ.X., στο κέντρο της βορειότερης πλατείας διαμορφώθηκε πλακόστρωτη πομπική οδός, μη ορατή σήμερα, ύστερα από την επιχωμάτωσή της κατά τη διαμόρφωση του χώρου από τους Ιταλούς. Στο ιερό ήταν τοποθετημένα πολυάριθμα αφιερώματα, όπως φανερώνουν οι σωζόμενες ενεπίγραφες βάσεις τους.

Ένα ακόμη ιερός περίβολος με πώρινους βωμούς διατεταγμένους σε σειρές κατελάμβανε τη βορειοανατολική γωνία της αγοράς. Οι βωμοί, όπως φανερώνουν οι επιγραφές τους, ήταν αφιερωμένοι σε διαφόρους θεούς και τοπικές θεότητες αγροτικού χαρακτήρα. Ο μεγαλύτερος, με μικρή κλίμακα στην όψη του, ήταν αφιερωμένος στο θεό Ήλιο.

Ανατολικά του προηγούμενου ιερού σώζεται λουτρό ρωμαϊκής εποχής, με δεξαμενή τριγωνικού σχήματος και αμέσως δυτικά της τρία διαδοχικά δωμάτια για το ζεστό (caldarium), για το χλιαρό (tepidarium) και για το κρύο λουτρό (frigidarium), ενώ σε μικρό περίκλειστο δωμάτιο στη νότια πλευρά του κτηρίου ήταν εγκατεστημένο το σύστημα θέρμανσης. Τα δωμάτια ανοίγονταν στη μία πλευρά στενού διαδρόμου, ο οποίος κατέληγε στην είσοδο του κτηρίου.

Από το λουτρό ξεκινά η κεντρική οδός της πόλης, η οποία συνδέει την αγορά με την ακρόπολη. Δεξιά και αριστερά της διατάσσονται οι οικίες της Kαμίρου. Στη μορφή που σώζονται ανήκουν στην τελευταία περίοδο κατοίκησης της πόλης. Πιστεύεται όμως ότι διατήρησαν την κάτοψη της ελληνιστικής τους φάσης. Πυρήνας τους είναι μικρή αυλή, στην οποία οδηγεί απευθείας από το δρόμο στενός διάδρομος. Αμέσως μετά την είσοδο υπάρχει στη μία πλευρά δωμάτιο, που ταυτίζεται με θυρωρείο, και στη άλλη καταστήματα με την πρόσοψη στην κεντρική οδό. Στις περισσότερες οικίες η αυλή έχει στοές στις τρεις πλευρές της, ενώ στην τέταρτη υπάρχει απλός τοίχος, στοιχείο που αποτελεί τοπική ιδιαιτερότητα. Δεν λείπουν όμως και οικίες με κιονοστοιχίες και στις τέσσερις πλευρές της αυλής.
Συντάκτης
Βασιλική Πατσιαδά, αρχαιολόγος