Η Παλαιά Πόλη της Κέρκυρας αποτελεί ένα μνημειακό σύνολο με ιδιαίτερη ιστορική και πολιτιστική αξία. Η στρατηγική-γεωπολιτική θέση του νησιού στο σταυροδρόμι Ανατολής και Δύσης καθόρισε τις τύχες του ήδη από την αρχαιότητα. Από τα τέλη του 14ου αιώνα η Κέρκυρα πέρασε στην κυριαρχία Βενετών (1386-1797), Γάλλων (1797-1799, 1807-1814) και Άγγλων (1814-1864), με αποτέλεσμα η μακραίωνη συνύπαρξη των κατοίκων με τους δυτικούς κατακτητές να συμβάλει καταλυτικά στη δημιουργία της ιδιαίτερης φυσιογνωμίας που τη διακρίνει.
Η Παλαιά Πόλη συγκαταλέγεται στις σημαντικότερες οχυρωμένες πόλεις-λιμάνια της Μεσογείου. Οι οχυρώσεις της, τεχνικές κατασκευές τεράστιας κλίμακας, είναι από τα τελειότερα δείγματα βενετικής οχυρωματικής αρχιτεκτονικής. Η σημερινή μορφή του εντυπωσιακού αυτού συνόλου είναι αποτέλεσμα κυρίως των έργων των Βενετών με μετασκευές και προσθήκες κατά την περίοδο της Βρετανικής προστασίας (1814-1864). Την παλαιότερη οχύρωση αποτελεί το Παλαιό Φρούριο, το οποίο από τους βυζαντινούς χρόνους γνώρισε όλα τα στάδια εξέλιξης της αμυντικής τέχνης και στην τελική του μορφή συνδέθηκε με την προσωπικότητα του σπουδαίου αρχιτέκτονα και στρατιωτικού μηχανικού του μανιερισμού Michele Sanmicheli. Στα τέλη του 16ου αιώνα ολοκληρώθηκε το τεράστιο έργο της περιτείχισης της πόλης με την ανέγερση του Νέου Φρουρίου στο ΒΔ άκρο της και την αμυντική γραμμή που απομόνωσε την πόλη από την ύπαιθρο και τη θάλασσα. Πρόκειται για ένα από τα τελειότερα αμυντικά σύνολα της περιόδου, το οποίο απέδειξε την αποτελεσματικότητά του με την απόκρουση των επανειλημμένων τουρκικών επιθέσεων.
Τα αμυντικά έργα των Βενετών συνέβαλαν καθοριστικά και στη διαμόρφωση της εντός των τειχών πόλης. Ο αστικός ιστός της έχει διατηρήσει σε αξιοσημείωτο βαθμό την πολεοδομική διάταξη και την πυκνή πολυώροφη δόμηση. Το αρχιτεκτονικό σύνολο με έντονες μπαρόκ και νεοκλασικές επιδράσεις στα δημόσια και ιδιωτικά κτήρια, στα πλούσια αρχοντικά και στους πολυάριθμους ναούς αποτελεί εξαίρετο δείγμα δημιουργικού συγκερασμού καλλιτεχνικών και πολιτιστικών στοιχείων της Ανατολικής και Δυτικής Μεσογείου.
Η πολιτιστική σημασία του μνημειακού αυτού συνόλου οδήγησε το 2007 στην εγγραφή της Παλαιάς Πόλης της Κέρκυρας στον Κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Unesco. Η εγγραφή συνοδεύτηκε από ολοκληρωμένο και τεκμηριωμένο σχέδιο διαχείρισης, το οποίο για πρώτη φορά συντάχθηκε για ελληνικό Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, ακολουθώντας πιστά τις οδηγίες της Unesco. Η διαμόρφωση του διαχειριστικού σχεδίου αποτελεί επιτυχημένο παράδειγμα στενής συνεργασίας μεταξύ όλων των αρμόδιων φορέων με παράλληλη πρόβλεψη για την ενεργό συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας.
|