Οι πρώτες σημαντικές, αλλά περιορισμένης έκτασης ανασκαφικές έρευνες στην περιοχή Φερών Βελεστίνου, πραγματοποιήθηκαν κατά το πρώτο τέταρτο του 20ου αιώνα στο ναό του "Θαυλίου Διός", σε συνεργασία της Ελληνικής Αρχαιολογικής Υπηρεσίας (Α. Αρβανιτόπουλος) με τη Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή (Y. Bequignon). Από το 1977 και εξής διενεργούνται συνεχώς ανασκαφές στην περιοχή από την αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων. Αρκετά από τα μνημεία που έχουν αποκαλυφθεί έχουν αναδειχτεί και αποτελούν σημεία επίσκεψης του «Αρχαιολογικού-Ιστορικού Πάρκου Φερών-Βελεστίνου».

Τα σημαντικότερα μνημεία του αρχαιολογικού χώρου είναι:



- Ακρόπολη

Βρίσκεται στη νοτιοδυτική πλευρά της αρχαίας πόλης και περιλαμβάνει δύο λόφους, τη λεγόμενη "Μαγούλα Μπακάλη", όπου και η θέση του προϊστορικού οικισμού-πυρήνα της μετέπειτα πόλης, και το λόφο του "Αγίου Αθανασίου" ή "της Παναγίας" όπου σώζεται το ισχυρό τείχος της οχύρωσης του 4ου αιώνα π.Χ. Είναι κατασκευασμένο με μεγάλους ασβεστολιθικούς δόμους, έχει πλάτος 3,50μ. και είναι ορατό σε μήκος πλέον των 150μ. ενισχυόμενο κατά διαστήματα με πύργους. Στο τμήμα αυτό σώζεται και η δυτική πύλη της οχύρωσης των Φερών.

Επισκέψιμο μνημείο, Ανοιχτός χώρος, μερικά προσβάσιμος σε αμαξίδια.



-Λόφος «Καστράκι»

Στα βορεια όρια του πολεοδομικού ιστού του Βελεστίνου διατηρείται τμήμα της οχύρωσης της κάτω πόλης των Φερών, όπου σώζεται το μοναδικό τμήμα του αρχαιότερου, υστεροαρχαϊκού, οχυρωματικού περιβόλου, πάνω στο οποίο εδράζεται το τείχος 4ου αι. π. Χ.

Επισκέψιμος, προσωρινά κλειστός, καλή ορατότητα από απόσταση.



-Αρχαία αγορά

Η αρχαία αγορά της πόλης εκτεινόταν στα βορειοανατολικά του λόφου «Καστράκι». Στο χώρο αυτό βρίσκεται τμήμα κτιρίου με στοά, ελληνιστικών χρόνων, με κιονοστοιχία δωρικού ρυθμού, οι κατώτεροι σπόνδυλοι των κιόνων της οποίας σώζονται στη θέση τους και έχουν μείνει ημίεργοι. Στην ίδια περιοχή θεωρείται πιθανή ύπαρξη του αρχαίου θεάτρου.

Επισκέψιμο μετά από συνεννόηση, μη προσβάσιμο.



-Υπέρεια Kρήνη

Στα βορειοδυτικά του Βελεστίνου βρίσκεται η πανάρχαια πηγή Υπέρεια διαχρονικό σημείο αναφοράς για την αρχαία πόλη των Φερών αλλά και για το Βελεστίνο που τη διαδέχτηκε. Κατά τον Στράβωνα βρισκόταν στο μέσον της αρχαίας πόλης των Φερών. Η Υπέρεια ή Κεφαλόβρυσο, όπως επίσης ονομάζεται στα νεότερα χρόνια, ανέβλυζε μέχρι το 1998 δίνοντας επί χιλιετίες ζωή στην περιοχή και σχημάτιζε μια μικρή λίμνη περιβαλλόμενη από αιωνόβια πλατάνια και άλλα δέντρα.Τα λόγια του τραγικού ποιητή Σοφοκλή που την χαρακτηρίζει ως «νάμα θεοφιλέστατον» (Σοφοκλής, αποσπ. 825Ν) αποτυπώνουν τον ιερό χαρακτήρα της πηγής. Στο χώρο της βρίσκονται τα ερείπια του μεγάλου κρηναίου οικοδομήματος των κλασικών και ελληνιστικών χρόνων και τμήματα τοίχων, τα οποία σχετίζονται με διαμορφώσεις για τη διευθέτηση των υδάτων της Κρήνης από την αρχαιότητα έως τους μεταβυζαντινούς και νεότερους χρόνους. Μέχρι τη δεκαετία του 1990 τα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα καλύπτονταν από το νερό.

Επισκέψιμος, ανοιχτός χώρος, μερικά προσβάσιμος σε αμαξίδια.



-Θαλαμοειδείς μυκηναϊκοί τάφοι

Στα βορειοδυτικά του πολεοδομικού ιστού του Βελεστίνου και κοντά Υπέρεια Κρήνη διατηρούνται ορατοί επτά θαλαμοειδείς τάφοι, σπάνιο προς το παρόν εύρημα στο θεσσαλικό χώρο. Οι τάφοι είναι λαξευμένοι στο φυσικό σκληρό χώμα και αποτελούνται από ένα μικρό θάλαμο κυκλικού ελλειψοειδούς ή τετράπλευρου σχήματος στον οποίο οδηγεί στενός δρόμος. Η είσοδός τους ήταν κλεισμένη με τοιχάριο, λιθοσωρό ή με λίθινη πλάκα. Βρέθηκαν ασύλητοι και περιείχαν αρκετά και ποικίλα κτερίσματα, όπως αγγεία, σφραγιδόλιθους, έναν αιγυπτιακό σκαραβαίο, πήλινα ειδώλια τύπου Ψ, χάντρες από διάφορα υλικά, χάλκινα κοσμήματα και μαχαίρια. Είχαν από ένα νεκρό ενταφιασμένο σε συνεσταλμένη στάση και οστά από παλαιότερες ταφές παραμερισμένα. Θεωρούνται οικογενειακοί τάφοι και χρησιμοποιήθηκαν από τα μέσα του 15ου έως το τέλος του 13ου αι. π. Χ. ίσως και λίγο αργότερα (ΥΕΙΙΒ-ΥΕΙΙΙΒ-Γ).

Επισκέψιμο μνημείο με συνεννόηση.



-Ναός του Θαυλίου Διός

Ο ναός είναι σε πολύ μικρή απόσταση έξω από τον ιστό του Βελεστίνου, σε επαφή με τον επαρχιακό δρόμο Βελεστίνου-Χλόης. Πρόκειται για έναν από τους ελάχιστους ανασκαμμένους αρχαίους ναούς της Θεσσαλίας, ο οποίος ανήκε στο ιερό της Θαυλίου Διός και της Φεραίας θεάς Ενοδίας που βρισκόταν στο βόρειο άκρο της αρχαίας πόλης. Είναι περίπτερος, δωρικού ρυθμού, με 6 x 12 κίονες και χρονολογείται στα τέλη του 4ου αιώνα π.Χ.

Σήμερα σώζεται μόνο το ανατολικό τμήμα της κρηπίδας του ναού και ελάχιστα διάσπαρτα αρχιτεκτονικά μέλη του. Ορατές είναι επίσης υποθεμελιώσεις αφιερωματικών να?σκων και βάθρα αναθημάτων. Επίσης, είναι ορατή επιμήκης, χαμηλή ορθογώνια κατασκευή από παλαμισμένο χώμα, πρωτογεωμετρικών-γεωμετρικών χρόνων, που ερμηνεύεται ως «εσχάρα προσφορών » ή «βωμός» καθώς και κτίριο ορθογώνιας κάτοψης όψιμων ελληνιστικών- πρώιμων ρωμαϊκών χρόνων, που σχετίζεται πιθανότατα με τους λατρευτικούς οίκους θεοτήτων που υπήρχαν στα ιερά.

Επισκέψιμο μνημείο, ανοιχτό, προσβάσιμο σε αμαξίδια.



-Θολωτοί τάφοι Φερών

Στα βορειοανατολικά του οικισμού της Χλόης Βελεστίνου και σε απόσταση 2,5χλμ. από τις αρχαίες Φερές βρίσκεται συστάδα οκτώ κτιστών θολωτών τάφων της Πρωτογεωμετρικής-Γεωμετρικής περιόδου (11ος-8ος αι. π. Χ.), οι οποίοι σχετίζονται με την πόλη των Φερών. Ανήκουν στον τύπο των μικρών θολωτών με διάμετρο 2-4μ., που κατασκευάζονται στο θεσσαλικό χώρο την εποχή αυτή, συνεχίζοντας μια ταφική πρακτική της Μυκηναϊκής περιόδου. Αποτελούνται από κυκλικό θάλαμο με στενό στεγασμένο στόμιο στο οποίο καταλήγει κατηφορικός χωμάτινος δρόμος. Η είσοδός του στομίου ήταν κλεισμένη με λιθοσωρό και σπάνια με λίθινη πλάκα. Οι θολωτοί τάφοι των Φερών θεωρούνται οικογενειακά ταφικά μνημεία και είχαν μακρόχρονη χρήση. Περιείχαν νεκρούς ενταφιασμένους σε ύπτια στάση και παραμερισμένα οστά παλαιότερων νεκρών, καθώς και ποικίλα κτερίσματα.

Επισκέψιμα μνημεία με συνεννόηση, προσβάσιμα στην πλειονότητα σε αμαξίδια.