ΙΣΤΟΡΙΚΟ
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΦΩΤΟΘΗΚΗ
 
 
Ο χαμηλός λόφος στη θέση Πύργος ή Πάτι στην παραλία Λιβανατών ΒΑ της σύγχρονης ομώνυμης κωμόπολης ταυτίζεται με τον Ομηρικό Κύνο, το σπουδαιότεο λιμένα της Οπουντίας Λοκρίδας. Ο Κύνος δεσπόζει ενός ζωτικού χερσαίου δρόμου και ελέγχει ένα σημαντικό θαλάσσιο πέρασμα στο βόρειο Ευβοϊκό κόλπο. Φαίνεται ότι ο λόφος δημιουργήθηκε από την επίχωση αλλεπάλληληων στρωμάτων κατοίκησης. Ανασκαφική διερεύνηση στο Β.Δ τμήμα του έδειξε ότι η θέση χρησιμοποιήθηκε συνεχώς από την Τελική Νεολιθική (4300-3200π.Χ) μέχρι τους Βυζαντινούς χρόνους (5ος - 6ος αι. μ.Χ) Τα σωζόμενα αρχιτεκτονικά λείψανα όμως ανήκουν κυρίως στην Ύστερη εποχή του Χαλκού (Υστεροελλαδική ΙΙΙΓ, 12ος αι. π.Χ). Λίγα όστρακα της Τελικής Νεολιθικής εποχής, όπως και Μεσοελλαδικοί κιβωτιόσχημοι τάφοι, οι οποίοι περιείχαν νεκρούς σε συνεσταλμένη στάση με λίγα κτερίσματα, μαρτυρούν την προμυκηναϊκή δραστηριότητα στην περιοχή. Μεταξύ των στρωμάτων αυτών και των θεμελίων των υπερκείμενων κτισμάτων της Υστεροελλαδικής ΙΙΙΓ περιόδου, θεμέλια τοίχων αποτελούν ένδειξη για την παρουσία και των πρώιμων Υστεροελλαδικών φάσεων (14ος -13ος αι. π.Χ). Τα κτίσματα της Υστεροελλαδικής ΙΙΙΓ, με πλίνθινους τοίχους σε θεμέλια από αργούς λίθους, ανήκαν σε συγκροτήματα οικιών με αποθηκευτικούς χώρους και εργαστήρια. μερικά δωμάτια περιείχαν δοχεία από άψητο πηλό για αποθήκευση της συγκομιδής. Τμήμα δαπέδου κεραμικού κλιβάνου, όστρακα κακής όπτησης και σκουριές αποτελούν ενδείξεις παραγωγής κεραμικών αγγείων και μεταλλουργίας. Τα κτίσματα καταστράφηκαν από σεισμό στα μέσα του 12ου αι. π.Χ. Στο στρώμα καταστροφής αυτής της φάσης βρέθηκαν τμήματα κρατήρων με παραστάσεις πολεμικών πλοίων και κομμάτια πήλινων ομοιωμάτων πλοίων, τα οποία παρέχουν πληροφορίες για τύπους σκαφών και ναυμαχίες της Ύστερης εποχής του Χαλκού. Μετά το σεισμό τα κτήρια ανοικοδομήθηκαν ή επιδιορθώθηκαν και εφοδιάστηκαν με μεγάλους πίθους αντί για πήλινες θήκες. Ωστόσο, και αυτά κάηκαν στο τέλος του 12ου αι. π.Χ από φωτιά, η οποία ίσως προκλήθηκε από σεισμό. Τα ερείπια ισοπεδώθηκαν και μικρά κτίσματα κατασκευάστηκαν αμέσως μετά. Στα δάπεδά τους ανοίθχθηκαν μικροί κιβωτιόσχημοι τάφοι, οι οποίοι φιλοξένησαν παιδιά. Τμήμα κτίσματος της Πρωτογεωμετρικής περιόδου (10ος αι. π.Χ) μαρτυρούν τη συνέχεια του οικισμού σε μεταγενέστερη εποχή. Στην Ελληνιστική περίοδο χρονολογείται το οχυρωματικό τείχος, το οποίο περιβάλλει την κορυφή του λόφου. Την εποχή της Ρωμαιοκρατίας, ο λόφος ξανακατοικείται με κτήρια που θεμελιώνονται πάνω από τα μυκηναϊκά. Η πρώιμη Βυζαντινή περίοδος επίσης επιβεβαιώνεται από την παρουσία κτηρίων.
Συντάκτης
Ελένη Ζάχου, αρχαιολόγος