Περισσότερα από 4000 θραύσματα από χρυσό, γυαλί και ελεφαντόδοντο που βρέθηκαν πεσμένα ανάμεσα σε διάφορα οργανικά και άλλα υπολείμματα στο δάπεδο του θαλάμου και του προθαλάμου του τάφου καθαρίστηκαν, στερεώθηκαν, συντηρήθηκαν, ταυτίστηκαν, μελετήθηκαν και συσχετίστηκαν και εν τέλει με τη βοήθεια των συντηρητών της ΙΖ΄ ΕΠΚΑ «αναστήθηκαν» και έγιναν δύο λαμπρά ανάκλιντρα σύμφωνα με την πρόταση αναπαράστασης που προέκυψε από τη συνεργασία της αρχαιολόγου Αγγελικής Κοτταρίδη με τον ζωγράφο Χρήστο Μποκόρο, ώστε σήμερα αυτά τα δύο μοναδικά αριστουργήματα να λαμπρύνουν με την παρουσία τους το χώρο του μουσείου, θαυμαστά δείγματα πλούτου και μεγαλοπρέπειας, σιωπηλοί μάρτυρες των θρυλικών συμποσίων του Μακεδόνα βασιλιά.

Εκ των 'ων ουκ άνευ' για το αρχαίο συμπόσιο ήταν οι κλίνες: μεγάλα και αρκετά ψηλά ξύλινα ανάκλιντρα, κάτι ανάμεσα σε κρεβάτι και καναπέ, που προορίζονταν για έναν ή δύο ανακεκλιμένους συνδαιτημόνες και τοποθετούνταν η μια δίπλα από την άλλη κατά μήκος των τοίχων του δωματίου. Στη μια ή και στις δύο πλευρές της κλίνης υπήρχαν κατά κανόνα υπερυψωμένα 'προσκεφάλαια', ενώ στρώματα και μαξιλάρια με υφαντά και κεντημένα καλύμματα τις έκαναν πιο αναπαυτικές. Οι κλίνες ήταν ξύλινες διακοσμημένες με ζωγραφιές, ανάγλυφα, ενθέματα από άλλα υλικά (πολυτιμότερα ξύλα, κεχριμπάρι, ελεφαντόδοντο, γυαλί, χρυσό, ασήμι) ή μέταλλο

Στα χρόνια του Φιλίππου Β΄ στους ανδρώνες των ανακτόρων στις Αιγές και στην Πέλλα υπήρχαν χρυσελεφάντινες κλίνες σαν αυτές που βρέθηκαν στον τάφο του, οι οποίες χρησιμοποιούνταν στα βασιλικά συμπόσια. Μετά την εκστρατεία του Μεγαλέξανδρου, όταν οι Μακεδόνες έγιναν κύριοι του περσικού χρυσού και των χωρών από όπου προέρχονταν το ελεφαντόδοντο, η χρήση των λαμπρών αυτών επίπλων, όπως και των ναόσχημων μακεδονικών τάφων επεκτάθηκε και στην ομάδα των Εταίρων.

Στην ταφή του Φιλίππου προσφέρθηκαν τρεις αν όχι τέσσερις χρυσελεφάντινες κλίνες. Μία ή δύο από αυτές κάηκαν μαζί με το σώμα του βασιλιά και της συζύγου του όπως δείχνουν τα θραύσματα στα υπολείμματα της πυράς, ενώ δύο τοποθετήθηκαν μέσα στον τάφο.

Η πολυπλοκότητα της κατασκευής των επίπλων αυτών προϋποθέτει εργασία πολλών διαφορετικών τεχνιτών και καλλιτεχνών και απαιτεί πολύ χρόνο για την ολοκλήρωση της. Αυτό αποκλείει την πιθανότητα να είχαν κατασκευαστεί εξ αρχής για ταφική χρήση, αφού το τελευταίο που θα περίμενε ο Φίλιππος που ετοίμαζε τη νέα εκστρατεία ήταν ο θάνατος του. Οι χρυσελεφάντινες κλίνες, όπως και όλα τα υπόλοιπα κτερίσματα, ήταν πραγματικά και όχι συμβολικά αντικείμενα που χρησίμευαν στη ζωή και δόθηκαν στο νεκρό για να συνεχίσουν να τον υπηρετούν στην αιωνιότητα των Ηλυσίων πεδίων. ’λλωστε είναι γνωστό πως τα ταφικά έπιπλα -όντας απομιμήσεις των πραγματικών- κατασκευάζονταν από πέτρα.

Στο Μουσείο των Αιγών εκτίθενται θραύσματα τεσσάρων χρυσελεφάντινων κλινών, δύο από τον τάφο του Φιλίππου Β' (προθάλαμος - θάλαμος), μια από τον τάφο του Αλέξανδρου Δ' και μια από τον «τάφο με τους ελεύθερους κίονες».

Συντάκτης

Αγγελική Κοτταρίδη